Aterosklerotik plak damarın içine gerçek büyüyerek damar içinde kan akımına pürüz olur ve böylelikle kâfi ölçüde kan dokulara ulaşamaz. Açık ameliyat yapılmadan anjiografi ortamında damarların içinden balon yada stentler başta olmak üzere kateterler kullanılarak çeşitli yollarla tedavi edilmesi endovasküler tedavi olarak isimlendirilmektedir. Balon anjioplasti sırasında röntgen altında damarın içine yerleştirilen ince bir balon şişirilerek dar olan bölgede damarın genişlemesi ve böylelikle dokulara daha fazla kan akımının gitmesi sağlanır. Çok değişik çap ve uzunlukta balonlar vardır.
Ayrıca balonların içinde oluşan basınca değişik balonlar vardır. Birtakım balonlar özel form ve kesici özellikler sahiptir. Ayrıyeten damarların daralmasını engelleyecek ilaçlarla kaplı özel balonlar vardır. Stentler ise silindir biçiminde metal bir malzemeden dokunmuş ağ biçiminde yapılar olup, ya resen damarın içinde açılan konseyi bir sisteme sahiptirler yada içlerindeki bir balonun şişrilmesi ile dar olan damarın içine yerleştirilerek damarın açık kalmasına yardımcı olurlar. Stentler değişik form, uzunluk, çap ve yapıda olabilirler. Ayrıyeten damarların daralmasını engelleyecek ilaçlarla kaplı özel sentlerde vardır. Stentler ya balon anjioplasti sonrası yada balon anjioplasti ile birlikte yerleştirilirler. Balon anjioplasti ve stent birden fazla sefer damarda darlık varken uygulanmaktadır. Bununla birlikte tıkanıklıklarda da uygulanabilir.
Periferik Aterektomi
Periferik aterektomi, atardamar içerisinde darlık ya da tıkanıklık oluşturan aterosklerotik plağın mekanik olarak traşlanarak temizlenmesidir. Aterektomi, dizüstü atar damar tıkanıklığı olan hastalarda, eşlik eden kalp, böbrek yahut akciğer hastalıkları olan ya da ileri yaş sebebiyle cerrahi riski yüksek olduğu durumlarda bilhassa tercih edilen bir süreçtir. Diz ve dizaltı düzeylerinde tama yakın darlıkların açılması için aterektomi tercih edilmektedir. Bu süreçte gaye damar içerisinde kâfi açıklık sağlayarak ilaç kaplı balon tedavisinin muvaffakiyet talihini ve açık kalma mühletini arttırmaktır. Aterektomi, balon anjioplasti ya da stentleme sonrası daralmış yahut tıkanmış damarları açmak için de kullanılabilir.
İşlem sedasyon altında, genelde kasık bölgesinden lokal anestezi ile yapılır. Süreç için gereken kateterler atardamar içine yerleştirilen geniş bir damar yolu (sheath) kullanılarak damar içerisine ilerletilir. Çekilen anjiografi sonrasında süreç yapılacak damarlar görüntülenir. Darlık, klavuz teller ve gerçek lümen geçiş kateterleri ile geçildikten sonra aterektomi aygıtının kateteri darlığın ya da tıkanıklığın olduğu alana ilerletilip çalıştırılır. Aygıtın genelde döner bir başlığı vardır ve damar içini traş ederek açar. Süreç esnasında kullanılan aygıtın tipne nazaran, artıklar ya kateterden geri alınır ya da düzgünce eritilerek sirkülasyondan aspire edilir. Aterektomi süreci genelde balon anjioplasti ya da stentleme yapılarak tamamlanır. Süreç sonrası denetim anjiografi çekillir. Takılmış olan kateterler çıkarılarak sürece son verilir. Süreç genelde 1-3 saat sürer. Hastalar süreç sonrası tıpkı gün içinde taburcu edilebilir ya da duruma nazaran yalnızca o geceyi hastanede geçiririler.
