Medikal tedavide ışığın kullanımı, laser ile yayılan ışınımın amplifikasyonu (büyütülmesi) sayesinde son derece tanınan bir uygulamaya dönüşmüştür. 1960’lardan başlayarak, çeşitli tedavi uygulamaları için bir çok laser aygıtı geliştirilmiştir. Laserler, yüksek güçlü ışık demetini spesifik olarak seçilmiş dokulara yönlendirirler. Bu ışık demetleri, bir renk yahut dalga uzunluğunda, farklı güçlerde olup, farklı doku tiplerini gaye alırlar. Cildin spesifik katmanına yönlendirilen ışık kaynağı bir hasara yol açar. Buna selektif fototermoliz denir. (foto = ışık, termoliz = ısı tarafından ayrışma)
Laserler ablative ve nonablative olmak üzere 2 genel kümeye ayrılabilir: Ablative laserlarda ( örn: 10 600 nm CO2 laser, 2940nm erbium: YAG), cilde gönderilen ağır laser gücü, ciltteki suyu gaye alarak ısıtır, bu da su ve dokularda buharlaşmaya sebep olur. Ciltteki bu yaralanma ve güzelleşme sürecini takiben yeni kollagen üretimi gerçekleştirilir. Bu tedavilerin enfeksiyon, iz bırakarak düzgünleşme, açık renk lekeler bırakma, dokunun yapısında doğal olmayan sonuçlara yol açabilmesi üzere çeşitli komplikasyonları mevcuttur. Bununla bir arada, bu uygulamalardan sonra cildin tam olarak iyileşmezsi aylar alır ve çok uygun bir bakım yapılmak zorundadır. Kullanım alanları da kısıtlıdır.
Nonablative tedaviler daha inançlıdır lakin uygulama esnasında soğutma gerektiği için tedavinin aktifliği daha azdır. Nd:YAG 1320 nm pulsed laser, IPL bunlara örnektir.
Fraksiyonel fototermolizle birlikte, fraksiyonel cilt yenileme, tedavide en yeni sınıf olarak sunulmuştur. Burada çeşitli dalga uzunlukları ile cildin üst katmanında binlerce sağlam doku ile çevrili mikroskobik yaralar oluşturulur. Ciltteki yenilenme tesiri, cildin orta katmanındaki koagülasyondan, daha derin yine yapılanma ve kollajen oluşumu tesiri ise dermissin protein yapısında parçalanmadan ötürü olur. Fraksiyonel fototermolizde yalnızca maksat bölgede, spesifik zonlar etkilenir, öteki zonlar sağlam olarak korunur. Fraksiyonel lazerlerde dalga uzunluğu 1550nm den başlar. Fraksiyonel laserlar hem ablative hem de nonablative olarak kullanılabilir ve başka ablative laserlerdeki yan tesirler bunlarda görülmez.
Fraksiyonel fototermoliz, birinci olarak 2003 yılında Fraxel SR ismi ile Reliant Technologies (Palo Alto, Calif.) üretilmiştir. Amerika’da 2004’de göz etrafı kırışıklıkları, 2005’de cilt gençleştirme ve melasma (gebelik lekesi), 2004’de pigmente lezyonlar (koyu renkli lekeler), çiller, yaşlanma lekeleri ve 2006’da akne tedavisinde FDA (Food and Drug Administration) onayı almıştır. Fraxel SR , 50-150 mikron çapında, cm2 de 400-6400 tedavi zonu oluşturur. Mikroskobik tedavi zonlarının her biri, cildin üst katmanından orta katmanına kadar uzanan ısı ile parçalanmış kollajen sütunlarından (kolonlarından) oluşur. Ablative laserların aksine, fraksiyonel laserlar tedavi edilen cildin yalnızca %20’sini koagüle eder, böylelikle korunan cilt adaları ve tedavi edilmeyen dermis alanları cildin tekrar güzelleşmesi esnasında, derinin bariyer işlevini koruyarak, güzelleşmeyi hızlandırır.
Fraxel SR Laser (Solta Medical, Inc.), derin dermisde (derinin derin tabakası), binlerce mikrotermal tedavi zonu oluşturur. Fraksiyonel laserla cilt gençleştirmede bu zonların etrafında sağlam dokuların kalmasını sağladığı için, cildin güzelleşmesi çok daha süratli olur. Daha da kıymetlisi, CO2 laser’da görülen geç periyot komplikasyonlar (istenmeyen sonuçlar) görülmez ve bütün cilt tipleri inançla tedavi edilir. Tedavi edilen bölgede, papiller dermisdeki (cildin üst tabakası) kök hücreler ve melanositler(cilde rengini veren hücreler)in birden fazla ziyan görmez ve korunur. Hem cildin süratli uygunlaşması hem de kollajen üretimi sağlanır.
Klinik çalışmalarda, 1 hafta orta ile 4-6 tedavinin kâfi olduğu görülmüştür. Topikal anestezi (krem ile uyuşturma) uygulanması tedaviyi kolaylaştırır.
Yan tesirleri çoklukla minimaldir. Tedaviden 1 saat sonra hafif güneş yanığı hassasiyeti meydana gelir. Ciltteki pembelik 1-3 gün devam eder. Bu güzelleşmenin olağan bir göstergesidir. Şişme çok azdır. 24 saat içinde yeni epidermis oluşur. Cilt bu kademede pul pul olur ve bronzlaşır. Kesinlikle güneş esirgeyici kullanılmalıdır. Ciltteki düzelme süreci 3-6 ay alır.
Fraxel 1500 (Fraxel Re:store, Solta Medical,Inc.), kliniğimizde kullandığımız fraksiyonel laser olup, daha evvelki SR versiyonunun ilerlemiş optik teknolojiye sahip, Fraxel SR laser’dan % 30 daha derine tesirli, doz denetimi daha inançlı olan formudur. Cilt yüzeyinin 1mm altına kadar tesirlidir. Bu aygıtın en güç tedavi ettiği bölge ağız etrafı kırışıklıkları olup, 2-4 hafta orta ile 4-6 seans tedavi gerektirir. Sıklıkla ağız etrafı kırışıklıklarının tedavisinde, dolgu ve yağ enjeksiyonları ile kombinasyon gerekmektedir. Bu aygıt ile
- Doz denetimi ile azamî aktiflik sağlanması
- Optimum tedavinin sağlanması hedeflenmiştir. Bu özellikleri sayesinde, her hastada varsayım edilebilen sonuçların elde edilmesini sağlar.
SONUÇ: Cilt gençleştirme tedavilerimde, kesinlikle çeşitli ilaç kremler ile cildi hazırlıyor ve fraxel’i uyguluyorum. Deneyimlerime dayanarak vakit zaman gerekli gördüğüm öteki cilt tedavilerini de protokole dahil ediyorum. Cilt yenileme, melasma, postinflamatuar hiperpigmentasyon, güneş lekeleri ve güneş hasarı, göz etrafı kırışıklıkları, akne skarları (sivilce izleri), ameliyat izleri, boyun kırışıklıkları, dekolte ve ellerin tedavisi, ciltlerinin yenilenmesi, çatlak tedavisinde oldukça güzel sonuçlar almaktayım. Fraksiyonel laserlar, cilt tedavisinde çığır açmış son derece inançlı ve tesirli laserlerdir.
