Çocuğumun Gelişimini Neden Takip Etmeliyim?

Bir anne için çocuğunun büyümesini izlemek çok keyif vericidir. İzlemenin keyif verdiği kadar çocukla geçirilen her an da çok değerlidir. Bu zamanların değerini çocuğun gelişimi hakkında daha fazla bilgi sahibi olduğumuzda arttırabiliriz. Gelişimin ne olduğu ve çocuklarımızın gelişimini takip etmenin faydaları hakkında bilgi edinebiliriz.

Gelişim; sosyal – duygusal, dil, bilişsel, psikomotor yönden meydana gelen büyüme ve olgunlaşmadır. Gelişim, yaşamın başından sonuna kadar devam eder. Gelişim alanlarının birinde (örn; psikomotor alan) ilerlemenin daha fazla olması, diğer alanlarda gerileme olduğu anlamına gelmez. Gelişim alanlarının tümünde her daim ilerleme vardır. Çocuğun olgunlaşması ve hazırbulunuşluk düzeyine bağlı olarak gelişim alanlarında ani ilerlemeler olabilir.

Gelişim dönemlerinin temel taşını oluşturan kritik dönemler vardır. “Kritik” olarak bahsettiğimiz dönem, bazı becerilerin belli bir zamana kadar yapılabilmesinin gerekli olduğu dönemdir. Örneğin; bir bebeğin 2 aylık olduğunda gülümsemesi, 12 – 15 aylık olduğunda ilk anlamlı kelimelerini söyleyebilmesi, en geç 18 aylık olana kadar yürüme davranışını edinebilmesi gibi. Gelişimde kritik dönemler geçtikten sonra istenilen davranışın kazandırılması çok zordur.

Gelişim alanları hakkında da bilgi verecek olursak;

Bilişsel gelişim; kavram öğrenme, algılama, akıl yürütme, problem çözme ile ilgili becerilerimizi içermektedir. Örneğin; verilen yönergeleri algılayıp uygulayabilme, taklit etme, bir olay hakkında farklı bakış açıları geliştirebilme, düşünebilme ile ilgilidir.

Bilişsel gelişim becerilerinden olan taklit etme, aynı zamanda dil gelişiminin en önemli unsurudur. Olgunlaşma ve öğrenmenin gerçekleşmesi sonucunda, hazırbulunuşluk düzeyi yeterli hale gelen bireyde taklit etme becerisi gelişmeye başlar. Gelişen taklit becerisi ile birlikte dil gelişim alanı olumlu yönde etkilenir. Bundan dolayı bilişsel gelişim, dil gelişimini etkilemektedir.

Dil gelişimi; alıcı dil ve ifade edici dil olarak ayrılmaktadır. Söylenileni algılama, ifade etme, iletişim kurma, iletişim sürdürme gibi becerileri içermektedir.

Psikomotor gelişim; büyük kas ve küçük kasların gelişimi ile ilgilidir. Büyük kas becerileri yürüme, koşma, zıplama gibi etkinlikler; küçük kas becerileri ipe boncuk dizme, boyama, kağıt yırtma, düğme ilikleme gibi etkinliklerdir.

Sosyal – Duygusal gelişim; duygularını ifade edebilme, arkadaşlarıyla, çevresindeki insanlarla ilişki kurma, sosyalleşebilme konularını içermektedir.

Çocuğun Bulunduğu Gelişim Dönemi Nasıl Belirlenir?

Her yaştaki bireyin, bulunduğu gelişim dönemine uygun olarak yapması gereken becerileri vardır. Becerilerin yapılabilmesi olgunlaşma, hazırbulunuşluk düzeyi, bireysel farklılıklara göre değişkenlik göstermektedir.

Çocuğun bulunduğu yaş dönemine ait olan becerileri, daha erken ya da daha geç yapıyor olması bir problemin olduğuna işaret etmektedir. Bunu belirlemek için de çeşitli gelişim testleri vardır. Testler psikologlar, çocuk gelişim uzmanları, uzman hekimler tarafından uygulanmaktadır. Çocuğun hangi gelişim dönemi özelliğini gösterdiği uygulanan testler sonucunda belirlenir. Aile, uzman kişi tarafından bilgilendirilir. Gerekli yönlendirmeler yapılır.

Çocuğumun Gelişimini Neden Takip Etmeliyim?

• Gelişimine destekte bulunmak,

• Çocuğun ihtiyaçlarını karşılayabilmek,

• Çocuğun kritik dönemlerini kaçırmamak,

• Gelişimini takip eden, kayıt tutan kişilere (doktor, hemşire, ebe, çocuk gelişim uzmanı, psikolog) doğru bilgi vermek,

• En önemlisi de eğer bir problem varsa erken müdahalede bulunabilmek için çocuğun gelişimini mutlaka takip etmeliyiz.

Sonuç olarak;

• Çocuk yaşıtlarından farklı davranıyorsa,

• 18 aylık olmasına rağmen yürüyemiyorsa,

• 2 yaşında olmasına rağmen hala anlamlı kelimeleri yoksa,

• Hareketlerinde bir anormallik gözlemliyorsanız,

• Söylediklerinizi algılamakta güçlük çekiyorsa,

• Sizi duymazlıktan geliyorsa 

çok geç olmadan bir uzmandan yardım almayı ihmal etmeyiniz.

Çocuk Gelişimi Uzmanı

Özge DEMİRCİ