DAMAR SERTLİĞİ (ATEROSKLEROZ) NEDİR NASIL OLUŞUR?
Ateroskleroz, arter (atar damar) duvarlarının kalınlaşıp sertleşmesi ve iç duvarlarındaplaklarınbirikmesidir.
Koroner arterler(kalbi besleyen atar damarlar),aort(kalbin pompaladığı kanı bedene taşıyan ana atardamar), kol ve bacak arterleri üzere büyük ve orta çaplı damarlarda, damar duvarının en iç kısmındakiendoteltabakasının hasarı ile başlar.Endotel hasarına neden olan faktörlerin başında kan yağlarının (kolesterol ve trigliseridler) yüksekliği, kan basıncının artışı, sigara vb. tütün eserleri ve şeker hastalığı gelir.
Endotel hasarı sonucunda arter duvarında biriken kolesterol ve öteki yağlar, kalsiyum, trombositler (kanın pıhtılaşmasını sağlayan hücreler) ve fibrin ismi verilen kan pıhtılaşma hususundan oluşan plaklar, öteki unsurların salınımını uyarırlar. Bu unsurlar, damarda hücre çoğalmasına ve sonuçta damarın daha da kalınlaşmasına ve çapının daralmasına neden olur. Böylelikle damardaki kan akımı ve sonuçta oksijenlenme azalır. Sıklıkla plağın yakınlarında yahut plağın parçalanması ile oluşan bir pıhtı, arteri tümden tıkayıp kan akımını durdurur.
Ne Vakit Başlar?
Ateroskleroz, çocuklukta başlar, yavaş seyreden karmaşık bir süreçtir ve tesirleri çoklukla yaşın ilerlemesiyle barizleşir. Lakin birtakım şahıslarda süratli seyreder ve daha 30’lu yaşlarda damarlara besbelli hasar verebilir.
Hangi Hastalıklara Yol Açar?
Arterlerin ateroskleroz ile daralması yahut aterosklerotik tabanda gelişen bir plak ile tıkanması ya da plağın parçalanması sonucu oluşan kan pıhtıları nedeniyle, koroner arterlerden geçen kan ölçüsü azalır ve kalbin oksijen ihtiyacını karşılayamaz(iskemi), oksijen eksikliği göğüs kemiğinin ardında hissedilen bir ağrı(angina)oluşturur. Şayet kan akımı eski haline gelmezse, beslenmesi bozulan kalp kası(miyokard)hücrelerinde geri dönüşümsüz bir ölüm(nekroz)ve kişidekalp krizi (miyokard infarktüsü)tablosu ortaya çıkar.