Güneş ışınları, içerdiği UV (ultraviyole) radyasyon ile, ışınlara maruz kalan şahıslarda, deri kanseri gelişiminde en tesirli dış faktördür. Güneşli bölgelerde yaşayanlarda, açık derili şahıslarda, dış ortamda güneş altında çalışanlarda, bilhassa bedenin giysilerle örtülü olmadığı el, yüz üzere beden alanlarında deri kanseri gelişme mümkünlüğü yüksektir. Güneş ışınlarına hassas hastalar; bilhassa açık cilt ve saç rengine sahip, mavi gözlü şahıslardır.
UV ışınları, cilt hücrelerindeki genlerde kimyasal hasar meydana getirerek hücre vefatına ve kanserojen değişikliklere neden olabilirler.
Olağan DNA sentezi ve hücre çoğalması UV ışınlara maruz kalan ciltlerde engellenir. UV ışınlarının deri üzerine olan bahsedilen tesirleri, cilt katmanının kalın olması, o bölgede kıllar ve saçların olması ve melanin içeriğinin fazla olması ile bir dereceye kadar azaltılabilir.
Bir kişinin UV ışınlarının neden olduğu cilt kanserine olan hassaslığı, ciltteki melanosit hücrelerinin içeriği ile aksi orantılıdır. Öbür bir deyişle, kişinin cilt rengi açıldıkça melanosit içeriği azalır, güneş ışınlarının kanserojen tesiri artar.
Güneşe ışınlarına bağlı radyasyon UVA (315-400nm), UVB (290-315nm) ve UVC (200-290nm) dalga uzunluklarından oluşur. Atmosferdeki ozon katmanı, UVC dalga bandını absorbe eder. İnsan derisine ulaşan radyasyonun %95’i UVA dalga uzunluğundadır. Buna rağmen, cilde ulaşan az ölçüdeki UVB dalga uzunluğu, güneş yanıklarına ve kronik güneş hasarı ile uzun devirde makus huylu deri lezyonlarının birçoklarına neden olur. Çok UVB radyasyon, uzun periyotta bahsedilen tesirlere ek olarak bağışıklık sisteminin olağan işlevlerini da bozarak deri kanserinin görülme sıklığı ve şiddetini arttırır.
Özetle UVB radyasyon, deri kanseri gelişiminde UVA ışınlarına nazaran daha tesirlidir. Bu hem malign melanoma hem de başka cilt kanserleri gelişimi için geçerlidir.
Lakin yapılan çalışmalar UVA’ya maruz kalmanın da malign melanoma gelişime riskini arttırdığını göstermiştir.
Yaygın olarak kullanılan güneş koruyucular, UVB ışınlarını bloklar, lakin UVA’ya geçirgendir. UVA, güneş ışınlarındaki UV enerjisinin %90-95’ini oluşturur. Dolayısı ile UVA’ya karşı hami olmayan güneş koruyucular, malign melanoma gelişme riskini azaltmamaktadır. Tekrar güneş yanıkları ile melanoma gelişme riski ortasındaki alakayı araştıran çalışmalar, sabit bir ilgi ortaya koymuştur. Bilhassa, su toplayacak derecede olan güneş yanıklarının sayısındaki artışın melanoma riskini arttırdığını göstermektedir. Çalışmalar, bilhassa çocukluk çağındaki güneş yanıklarının daha ileri yaşlardakilerden daha tehlikeli olduğunu öne sürmektedir. Malign melanoma gelişiminde, yaz tatilleri üzere ortada bir güneşe maruz kalma, çiftliklerde ya da inşaatlarda çalışmak üzere kronik-sürekli güneşe maruziyetten daha değerli bir risk faktörüdür.
Bu nedenle, çocukluk çağından itibaren, güneşin olumsuz tesirlerinden korunmak kıymetlidir. Kullanılan güneş koruyucuların âlâ kalitede olması, hem UVA hem de UVB dalgalarına karşı muhafaza içermesi değerlidir.
UV ışınlarına uzun müddet maruz kalma sonucunda, bahsedilen ziyanlı tesirlerin birikici özelliği ile, ilerleyen yaşlarda aktinik keratoz yahut solar keratoz ismi verilen lezyonlar meydana gelir. Lezyonlar çoklukla güneşe maruz kalan bölgelerde, birden fazla sayıda olabilir. Bu lezyonlar başlangıçta berbat huylu olmamasına karşın deri kanseri içinde öncü olabilecek lezyonlardır.
Bu tıp deri lezyonlarının gelişiminde rastgele bir medikal tedavi ile 3-4 haftada sonuç alınamıyorsa, şüphelenilmeli, ve bir dermatolog yahut plastik cerrahi uzmanına baş vurulmalıdır.