Dudak yarığı yahut damak yarığı 700-1000 doğumda bir görülebilir. Dudak yarığı ve damak yarığın oluşumunda çoklukla bir sebep bulunamaz. Gebelik sırasında alınan ilaçlar, röntgen ışını, gerilim, merdivenden düşme üzere travmalar yahut geçirilen birtakım virütik hastalıklar, etyolojide suçlanmıştır. Lakin bu etmenlerin tesiri kesin değildir. Hastalık anne yahut babadan geçmez. Fakat ailede bu türlü bir hastalık olduğunda bu hastalıkların görülme ihtimali artar. Günümüzde gebelik sırasında prenatal teşhis ile bebekte yarık dudak yahut damak olup olmadığı tespit edilebilmektedir. Yarıklı çocukların birçoklarında diğer bir doğumsal defekt yahut anomali saptanmaz. Lakin bilhassa damak yarıklı hastalarda başka doğumsal anomaliler nedeniyle de çocuğun dikkatlice kıymetlendirilmesi gerekir.
Hastaların birçok zeka ve yetenek bakımından olağandır. Yarıklı çocuklarda orta kulakta sıvı koleksiyonu – seröz otitis media – riski fazladır. Tedavi edilmezse kulak infeksiyonlarına ve sonuçta işitme kaybına neden olabilir. Yarıklı çocukların birçoklarında diş anormallikleri- eğri diş, eksik yahut fazla diş üzere – görülebilir.
Dudak damak yarıklı çocukların tedavisinde bu hususta uzmanlaşmış bireyleri tercih etmek gerekir. Yapılacak kusurlu ameliyatlar, sonraki düzeltmeleri imkansız hale getirebilir, çocuk bu sakatlığı ömür uzunluğu çekebilir. Bebek 6-10 haftalık olduğunda dudak yarığı ameliyat edilir. Bebeğin anestezi risklerini en az düzeyde yaşacağı muhakkak bir tartıya ulaşması (4.5 kg.) için bu müddet beklenir.
Damak yarığı ameliyatı ise, 6-18 aylık devrede yarık derecesine nazaran yapılır. Erken ameliyat edilen damakta ameliyat nedeni ile oluşan skar dokusu üst çene ve yüz gelişimini olumsuz etkileyebilir. Daha geç ameliyat edilirse bu kere çocuk yarık damak ile konuşmayı öğrenir ve damak onarıldıktan sonra konuşmanın düzelmesi zorlaşır.
Yarık dudaklı çocuklarda dudakta ameliyat sonrası kalan izlerin düzeltilmesi için daha ileri yaşlarda ek ameliyatlar gerekebilir. On ila 20 yaş ortasındaki çocuklarda nefes almayı yahut görünümü düzeltmek için burun ameliyatlarının yapılması gerekebilir.
Özellikle iki taraflı dudak yarığı olan çocuklarda kolumella ismi verilen her iki burun deliğinin ortasındaki kısım kısa ise uzatma ameliyatı okula başlamadan evvel 6 yaş civarında yapılır. Dudak yarıklarında ayrıyeten ergenlik devresinden sonra 18 yaş civarında burun gelişimini tamamladıktan sonra burun ucundaki kıkırdak ve yumuşak doku hal bozukluklarının (buna yarık-dudak burnu denir) düzeltilmesi ameliyatı yapılır.
