Ergenlik devrinde; erkeklerde göğüs bölgesinde, hormonal nedenlerle büyüme, dolgunluk ve hassasiyet olması doğaldır. Süreksiz olması gereken bu durum, çeşitli nedenlerle kalıcı hale gelirse jinekomasti olarak isimlendirilir. Gençlerin aktivitelerini, giysi kuşamlarını etkilemeye başlayabilir, toplumsal bir soruna dönüşebilir (bol kıyafetler giymek, duruş bozukluklarına yol açmak, denize girmekten kaçınmak vb.).
Jinekomasti çoğunlukla üstte tanımlandığı biçimde karşımıza çıkmasına karşın, bazen hormonal, tümoral nedenler yahut kullanılan ilaçlara bağlı olarak, tek yahut çift taraflı jinekomastiye rastlanabilir.
Söz edilen durumların ayırıcı tanısı için detaylı bir hikaye, görüntüleme teknikleri (ultrasound, MR gibi) ve hormon tahlilleri gerekebilir. Klasik jinekomasti ergenlik devrinde başlayıp devam ederken, öbür nedenlerle oluşan jinekomastiler daha ileri yaşlarda ortaya çıkabilir ve tek taraflı görülme oranı daha yüksektir.
Ayırıcı teşhis ile jinekomastinin nedenine karar verildikten sonra tedavi planlanmasına geçilir. Büyüklüğü ve derideki bolluğa nazaran jinekomasti 3 kümeye ayrılır.
- Birinci evrede büyüklüğü sonlu ölçülerdedir, deride gevşeklik yahut sarkma yoktur.
- Ikinci evrede ise irice bir bayan göğsü üzeredir, lakin deride sarkma oluşmamıştır.
- Üçüncü evrede ise ek olarak deride tedavi gerektirecek ölçüde gevşeklik vardır.
Jinekomastinin hangi evrede olduğu tedavi planını oluşturmakta değerlidir. Şayet birinci evre jinekomasti kelam konusu ise yapılan tetkiklerden sonra bunun yüklü olarak yağ dokusundan oluştuğu görülürse yalnızca vakum uygulanarak jinekomasti tedavi edilebilir. Şayet göğsün yapısı yağ dokusu dışında göğüs bezinden oluşuyorsa, göğüs başından yapılacak küçük bir kesi ile bu dokunun çıkarılması ve patolojiye yollanması kelam konusu olabilir. İkinci evre içinde çabucak hemen tıpkı tedavi sistemlerinin olduğu söylenebilir. Üçüncü evredeki jinekomastilerde derideki sarkıklık ileri seviyedeyse, bu durumda fazla deriyi ortadan kaldıracak bir grup cerrahi planlamalar gündeme gelir.
Genç ve deri elastikiyetinin fazla olduğu durumlarda vakumla ya da göğüs başının etrafından yapılacak cerrahi süreçlerle deri sorunu halledilebilir. Lakin çok ileri yaşlarda ve derinin çok sarkık olduğu durumlarda daha geniş doku çıkarılması gerektiği için göğüs başının altından yarım ay trazında cerrahi müdahaleler yapmak gerekebilir.
Bu sistemlerden hangisi uygulanırsa uygulansın ameliyat öncesi periyotta 10 gün mühletle ilaç alınmaması, ameliyat öncesinde kimi laboratuvar denetimlerinin yapılması gereklidir. Ayrıyeten hastanın geçmişindeki kıymetli rahatsızlıklar ve daima kullandığı ilaçlar varsa kesinlikle doktora bildirilmelidir.
Uygulamada şayet açık cerrahi usullerden biri seçilmişse, bölgeye bir dren uygulanması gerekir. Drenin hedefi ameliyat bölgesine birikebilecek serum ya da kan üzere hususların dışarıya alınması ve bunlara bağlı komplikasyonların yaşanmamasıdır. Dren ekseriyetle 24-48 saat içinde çekilir.
Hemen çabucak her olguda uygulanan bir başka uygulamada ameliyat bölgesini baskı altına almak emeliyle elastik bandaj uygulamasıdır. Ameliyatın 4 ya da 5. günü elastik bandaj yerine özel bir korse giydirilir. . Bu korsenin kullanımı epeyce kolaydır. Korse üç hafta daima giyilmelidir. Üçüncü haftadan sonra gündüz bilhassa ağır aktiviteler yapılırken korsenin giyilmesi yararlı olur. Bu mühlet de yaklaşık 6 haftadır.
Ameliyat Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
Ameliyat bölgesinde birinci günlerde bir ödem, hassasiyet, ağrı hatta yer yer morluklar oluşabilir. Bunlar çoklukla birinci 2-3 günden sonra giderek azalmaya başlar. Hassasiyet haftalarca sürebilir. Vakit zaman uyuşmalar, batmalar, yanmalar günlük hayatı zorlaştıracak boyutlarda olmasa da hastanın şikayetleri olarak karşımıza çıkabilir.
İkinci haftadan sonra havuz ve denize girmeye müsaade edilir. 6 hafta mühletle de buhar banyosu, sauna, solarium üzere ödeme yol açabilecek faktörlerden kaçınmaya çalışılır. Benzeri biçimde ağır sporların yapılması ve göğüs bölgesine darbe alınabilecek aktivitelerden 6 hafta müddet ile kaçınılması gerekmektedir.
ANESTEZİ
Operasyon için kullanılacak anestezi metodu değişebilir. Genel anestezi tercih edilebileceği üzere, yavaşça sakinleşmeye ve bölgenin uyuşturulmasına müsaade veren sedasyonla lokal anestezi formülü de uygulanabilir. Yalnızca lokal anestezi birden fazla vakit önerilmez.
