Jinekomasti, erkeklerde görülen çok göğüs büyümesine verilen isimdir. Hayat kalitesini etkileyen ve bireylerde önemli ruhsal meselelere yol açabilen bu durumun tam olarak hangi nedenlerden dolayı ortaya çıktığı bilinmese de büyük oranda kullanılan ilaçlara ve hormonal değişikliklere bağlı geliştiği düşünülmektedir. Erkelerde göğüs büyümesinin en sık sebebi ergenlik periyodunda görülen hormonal değişikliklerdir.
Bunun yanısıra yaşlılık,şişmanlık,bazı ilaçlar ,alkol-amfetamin üzere Hususların uzun mühlet kullanımı ,bazı genetik hastalıklar ,steroid kullanımı, kronik karaciğer ve troid rahatsızlıkları jinekomastiye sebep olmaktadır. Erkeklerin kıymetli bir kısmında görülen jinekomasti göğüste yağ dokusunun büyümesi değil, bez dokusunun büyümesi sonucu oluşmaktadır. Jinekomasti; lipomatöz, glanduler, mixt olmak üzere üç çeşittir.
TANIM
1848 yılında Basedow tarafından tariflenmiş olan Jinekomasti, Yunanca jine (kadın) ve mastia (meme) sözcüklerinden oluşmaktadır. Bayan göğüs dokusunun erkekte olması manasına gelen jinekomasti, erkekte göğsün glandüler komponentinin proliferasyonuna bağlı olarak bir yahut iki göğsün büyümesi olarak tanımlanır.
Çeşitli nedenlere bağlı olarak yenidoğan, puberte ve yaşlılık olmak üzere ömrün farklı devirlerinde ortaya çıkabilen bu durum sağlıklı adolesan erkek çocuklarda yaygın olarak görülmektedir. Nadiren altta yatan bir hastalık yahut ilaç kullanımı bulunmakta ve erkek glandüler göğüs dokusunun âlâ huylu proliferasyonu olarak tanımlanmaktadır.
JİNEKOMASTİ ÇEŞİTLERİ
Jinekomasti, fizyolojik ve patolojik olmak üzere iki küme altında incelenebilmektedir.
Fizyolojik jinekomasti kümesi olguların büyük bir kısmını oluşturmakta ve fizyolojik jinekomastide altta yatan rastgele bir patolojiye rastlanmamaktadır. Yeni doğan, ergenlik ve ileri yaş olmak üzere üç farklı devirde görülebilmektedir. Metabolik, endokrin, genetik, onkolojik nedenlere bağlı ya da ilaç ile tetiklenmiş jinekomastiler patolojik olarak kabul edilmektedir. İkincil seks karakterleri gelişmeden ortaya çıkan jinekomasti ise prepubertal olarak isimlendirilmekte ve jinekomasti olgularının %5’lik bölümünü kapsamaktadır.
TANI
Puberte devrinde (ergenlik) erkek çocuklarında sıklıkla altta yatan hormonal bir bozukluk, hastalık ve ilaç kullanım hikayesi olmaksızın gelişen göğüs büyümesinin sebebi tam olarak açıklanamamaktadır. Pubertal jinekomastinin etiyopatogenezinde bir faktörün sorumlu olmadığı birçok faktörün sorumlu olduğuna dair görüşler mevcut bulunmaktadır.
Jinekomasti yakınmasıyla başvuran bir (ergenlik döneminde) erkekte hikaye ve fizik muayene, ayırıcı teşhis yapılması açısından hayli fazla kıymet teşkil eder. Jinekomasti belirtisi mühleti, yakınmaya eşlik eden akıntı, deride gözlemlenen değişiklikler ya da hissedilen ağrı, detaylı ilaç, geçirilmiş hastalık ve aile hikayesi kesinlikle ayrıntılı olarak incelenmelidir. Husus kullanımı ya da eşlik edebilecek psikososyal gerilim tarafından hasta ile kesinlikle ayrıntılı görüşme sağlanmalıdır.
Genellikle ergenlik periyodunda ortaya çıkan jinekomasti, başlangıçta göğüste süreksiz bir hassaslık ve kızlardaki yumru safhasını andıran göğüs büyümesi olarak kendini göstermektedir. Çoklukla hastanın kendisi ya da ebeveynleri tarafından rastlantısal olarak saptanmakta ve göğüste var olan şişlik sıklıkla asemptomatik olup birtakım olgularda dokunmayla ya da dokunmadan ağrı ve hassasiyet olabilmektedir.
Jinekomasti çoklukla lipomasti ile karıştırılan bir rahatsızlıktır. Lipomastide göğüsteki yağ dokusu artmakta ve bu durum psödojinekomasti olarak isimlendirilmektedir. Jinekomastide en değerli muayene formülü palpasyonla göğüs dokusundaki diskin hissedilmesi istikametindedir. Disk palpe edilirse gerçek jinekomasti, ele gelmezse lipomasti olarak yorumlanmalı ve buna uygun bir tedavi yolu seçilmelidir.
Jinekomastisi olan olguların birçoğuna hasta hikayesi ve doktor tarafından yapılan fizik muayene ile teşhis konulabilmektedir. Ender durumlarda, doktor isteği ile ileri tetkik gerekebilir. Gerçek jinekomastiyi psödojinekomastiden ve tümörlerden ayırmada en kıymetli yol inspeksiyon ve palpasyondan oluşan fizik muayenedir.
JİNEKOMASTİ DÜZELTİLMESİ
Etiyolojik faktör saptanmamış, başlama müddeti bir yılı geçmesine karşın gerileme olmayan, psikososyal meseleleri başlamış olan hastalara cerrahi prosedür önerilmektedir. Glandüler doku çapı 6 cm ve üzerinde olan ve dört yıldır sebat eden jinekomastili olgulara kesin olarak cerrahi müdahale önerilir. Puberte tamamlanmadan evvelki durumlarda cerrahi müdahale östrojen-androjen dengesizliği devam edebileceğinden ötürü ve tekrarlama riski olması nedeniyle önerilmemektedir.
JİNEKOMASTİ DÜZELTİLMESİ ÖNCESİ VE SONRASINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Geçici jinekomasti olarak kabul görülen durumlarda cerrahi sürece muhtaçlık duyulmamaktadır. Tabip muayenesi sonucu, büyümenin hangi evrede olduğuna karar verilir ve bunun sonucunda operasyon yapılması önerilir. Operasyon sırasında fazla göğüs ve yağ dokusu çıkarılır. Çıkarma süreci göğüs dokusunun genişliğine nazaran değişmektedir. İlgili doktorun muayenesi sonucunda, hastanın mevcut sıhhat durumu, kullandığı ilaçlar, varsa hastalıkları incelenmeli ve bunlara uygun bir tedavi metodu belirlenmelidir.
Jinekomasti düzeltilmesi sonrasında hastanın durumuna bağlı olarak sonraki gün taburcu süreci gerçekleşmektedir. Kişi 3 ila 4 gün sonra masa başında çalışmaya başlayabilse de operasyonun akabinde birinci 4-6 hafta ağır hareketlerden kaçınması gerekir. Bu süreçte kesinlikle korse giyilmeli ve doktor muayeneleri ihmal edilmemelidir.
JİNEKOMASTİ DÜZELTİLMESİNDE HANGİ SİSTEMLER KULLANILIR?
Jinekomasti düzeltilmesi üç usul kullanılarak yapılmaktadır. Bu yolların hangisinin seçileceği jinekomastinin çeşidine ve tabip muayenesine nazaran değişkenlik gösterir.
Çıkarma sürecinde göğsün dokusunun genişliği ve göğüs büyümesine neyin neden olduğu değerlidir. Liposuction, yağ alma olarak açıklayabileceğimiz bir sistemdir. Sadece yağ birikimi olan durumlarda kullanılır. Göğüs büyüklüğüne sırf yağ dokusu fazlalığının neden olması durumunda bu süreç kafidir. Günümüzde lazer ve ultraonik liposuction ile yağ alma gerçekleştirlmektedir.
Eksizyon tekniği, göğüs başının altından yarım daire biçiminde bir kesi ile göğüs dokusunun çıkarılmasına denmektedir. Bu prosedürde, göğsün mevcut durumu değerlidir. Bir başka formül olan kombine prosedürü ise liposuction ile eksizyonun birlikte kullanılmasıdır. Bu teknikte göğsün mevcut durumuna nazaran yol izlenir. Sürece liposuction ile başlanır, şayet göğüs büyüklüğüne yağ dokusu fazlalığı neden oluyorsa bu süreç kâfi olabilir. Şayet göğüs dokusu daha baskın ise bu dokunun da çıkartılması gerektiği için eksizyon tekniğine başvurulur.
JİNEKOMASTİ KORSESİ
Jinekomasti korsesi, düzeltme ameliyatlarının akabinde kullanılması gereken medikal bir eserdir. Jinekomasti düzeltmesi akabinde en çok dikkat edilmesi gereken noktalardan biri bu korsenin önerilen müddet içerisinde kullanımıdır.
Kullanımı kolay olan bu korse, ameliyattan çabucak sonra giyilmeye başlanmalı ve tabip tarafından belirlenecek müddet boyunca daima olarak giyilmelidir. Operasyonun akabinde üçüncü haftadan sonra yalnızca gündüz, bilhassa ağır aktiviteler yapılırken korsenin giyilmesi yarar sağlayabilir.
