Hasta olduğunu kolay, kolay kabul etmediğimiz, kimi vakit umursamadığımız, kimi vakit “aman gittiği yere kadar…” dediğimiz lakin ani krizle yahut kalp yetmezliğiyle bir anda yatağa düşürdüğünde sevdiklerimizi çok üzdüğümüz ve hala dünyada mevt nedenleri içinde birinci sırada yer alan organımız kalp!…
Hepimiz kilo aldığımızda, bir diyetisyene yahut spor, hoşluk salonlarına koşarız. Hedefimiz dış görünüş olan fiziğimizi forma sokmak yahut kilo vererek sağlıklı olmaktır. Hiç düşünmeyiz kalbimiz bu diyeti yahut sporu kaldırabilir mi? Alınan kan ve çekilen kalp grafileri kâfi mi?
Günümüzde kalp hastalıklarının teşhis ve tedavisinde çığır açan yenilikler olmasına karşın gitmeye ve muayene olmaya çok korkarız. Güya gittiğimizde başımıza büyük bir keder çıkacakmış üzere düşünürüz. Hele ki sigara içiyorsak, gerilimli yaşıyorsak, alkol kullanıyorsak…. Gittiğimiz tabip yaşantımızı değiştirecek fikri bizi korkutur. Halbu ki kaygılarımızı yenip kalp muayenesine gidebilsek tahminen de hiçbir sorun olmadığı ortaya çıkacak, bilhassa de ailemizde anne-baba-kardeş vs. kalp hastalığı yoksa…
Tutun ki kalp damar hastalığı yahut kalp kapak hastalığı çıktı. Ameliyat olmamız gerekiyor, güya dünya başımıza yıkılmış üzere doktora inanmayıp, başlarız hekim, tabip gezmeye…..Bekleriz ki içlerinden biri “senin ameliyat olmana gerek yok!” desin. Düşünmeyiz hiç! geçen vakit ve ameliyat korkusu bizi bir gün çok gecikmiş ve ameliyat olamaz pozisyona getirebilir. Bazen de kalp hastası olduğumuzdan ötürü utanma duygusu oluşur, herhalde bundan daha saçma bir olay yoktur. Bu türlü bir durum da ise hatırlamamız gereken atasözü “her koyun kendi bacağından asılır” olmalıdır. Gelişmiş ülkeler yaşayanlar bu sorunu aşmışlar. Bilhassa ailesinde kalp hastalığı olanlar,45 yaş üstü, sigara ve alkol kullananlar, şeker hastalığı olanlar, gerilimli çalışanlar yılda bir defa efor testi, kalp ultrasonu ve anjiografi yaptırırlar.
Bugün yaptıracağımız tetkiklerde kalp hastalığı tespit edilirse bir an evvel az hasarla bu ameliyatı nasıl atlatabiliriz? Toplumsal yaşantımıza nasıl süratle dönebiliriz? Diyet yapmalı mıyız?
İster bypass, ister kalp kapağı tamir ve değişimi hangi kalp ameliyatı olursa olsun az hasarlı, birden fazla vakitte kalp çalışırken yapılan ameliyatlar hastalarımızın erken toplumsal hayatına dönmesini sağlayabilmektedir. Göğüs kemiği önden kesilmeden, ayrıyeten hiçbir kas ve kemik kesilmeden, yapılan kalp kapakları ve bypass ameliyatları hastaların ameliyatın 1.gününden itibaren yatağında istediği konumda yatmasını sağladığı üzere, erken ayağa kalkmasını, kollarını rahatça dayanak olarak kullanabilmesini, taburcu olduktan sonra emniyet kemerini takabilmesini, ve en kıymetlisi de 10 gün içinde toplumsal yaşantısına dönmesini sağlayabilir. Ameliyat meme-altından, göğüs yanından yahut göğüs dış kıvrımından ve kaburgalar ortasından 4-6 cm den girilerek yapılır. Öteki yandan da bilhassa de bayanlar için estetik bir imaj ortaya çıkar. Tıpkı göğüs küçültme ve büyütme ameliyatlarındaki kesi yerinin gizlenmesi gibi…. Ayrıyeten birtakım hastalarda da önden göğüs kısmen açılarak da bypass yapılabilir.
Öncelikle bu ameliyatların önden yapılan ameliyatlara nazaran enfeksiyon riski çok daha düşüktür. Kesi daha küçük ve estetiktir. Hasta ameliyat sonrası yüksek bir konfora sahip olur. Bilhassa de şeker hastalarında, ileri yaşlılarda, şişmanlarda, böbrek sorunları olanlarda, kalp gücü zayıf olanlarda, felç geçirmiş olanlarda ülkü teşebbüslerdir.
Yapılan kalp ameliyatının mühleti hastanın ameliyatı olmaya karar verme müddetiyle de yanlışsız orantılıdır. Ameliyat öncesi cerrahlara daima sorarız “ameliyat ne kadar sürer?” diye.. İşte yanıt burada yani kendi verdiğimiz karar süresindedir. Başka bir sorumuz ise “ameliyat sonrası tuzsuz diyet yapacak mıyız?” Bu sorunun yanıtı da burada gizlidir….Yani ameliyat gecikirse; kalp yetmezliği ve kalp pompa gücü kaybı oluşabilir bu durumda hastanın bedeninin su çekmemesi için tuzsuz diyet veririz. Vaktinde, hasarsız ameliyat olursa kalp pompa gücü kâfi olduğu için çok tuz kısıtlamasına gerek kalmaz. Ameliyat olan hastalarımızda birinci günler iştahsızlığı arttırmayız. Zira bedenin belirli oranda tuza da gereksinimi vardır. Bazen de hiçbir diyet vermeyiz.
Kilolarıyla esasen sıkıntı bir ameliyat olup zayıflamaya çalışanlarımız da olacaktır elbette… Nasıl bir diyet yapacağımızı bilemeyiz. Aslında en dikkat edilmesi gereken durum budur. Zira diyet yapalım derken halsizlik, bitkinlik ortaya çıkabilir. Ayrıyeten süratli ve bilinçsiz verilen kilolar kalp kası erimesine, yapılan bypassın tıkanmasına neden olabilir. Ameliyat sonrası toplumsal ve cinsel hayat performansı da daima hekimimize sormaya korktuğumuz sorulardır. Çoklukla kalp gücü fazla etkilenmemiş ve minimal invaziv tekniklerle ameliyat olmuş hastalarda cinsel ömür ve toplumsal aktiviteye dönüş çok süratlidir.
