Koroner arter hastalığı ile çabada en değerli adım, hastalıktan korunmaktır. Hastalık bir kadro risk faktörleri varlığında çabuk ortaya çıkmakta ve süratli ilerlemektedir. Düzgün kolesterol seviyesinin yüksek olması (60 mg/dl’den fazla) hastalık riskini azaltmaktadır.
Risk faktörleri nelerdir?
- Yaş: Erkeklerde 45 yaşın üstü, bayanlarda 55 yaşın üstü yahut erken menopoz
- Cins: Erkeklerde daha sık
- Aile hikayesi: Birinci derecede (anne, baba, kardeş) erkek akrabalarda 55 yaşından, birinci derecede bayan akrabalarda 65 yaşından evvel kalp damar hastalığı, kalp krizi (infarktüs) veya ani vefat bulunması
- Sigara içiyor olmak
- Hipertansiyon (140/90 mmHg yahut daha fazla yahut hipertansiyon için tedavi alıyor olmak)
- İyi kolesterolün (HDL kolesterol) 40 mg/dl’den düşük olması
- Total kolesterolün 200 mg/dl’den fazla olması (kötü kolesterol olan LDL-kolesterolün 130 mg/dl’den fazla olması).
- Hareketsizlik: Haftada en az 3 gün ve günde en az 30 dakika antrenmana vakit ayırmalısınız (tempolu yürüyüş, yüzme, bisiklet, dans, bahçe işleri vs.).
- Şeker hastalığı (diabetes mellitus)
- Kilo: Bu bahiste en pahalı kriter, beden kitle indeksi ve bel çevresidir. Beden kitle indeksi, kg olarak tartının, metre olarak boyun karesine bölünmesiyle elde edilir (VKİ: kg/m2). Beden kitle indeksinin 25’in üzerinde olması yahut bel etrafının erkeklerde 102 cm, bayanlarda ise 88 cm’nin üzerinde olması, sadece kalp damar hastalığı riskini artırmakla kalmayıp şeker hastalığı, yağ yüksekliği ve tansiyon yüksekliği riskini de artırmaktadır.
- Stres: uzun bir vakit daima gerilime maruz kalma, hastalığın gelişmesini kolaylaştırmaktadır.
- Depresyon: özellikle son yıllarda depresyon da kalp damar hastalıkları tarafından risk faktörü olarak kabul edilmeye başlandı.
- Ne yapalım?
Bu risk faktörlerinin kimileri değiştirilebilir iken kimileri değiştirilemez (yaş, cins, aile hikayesi gibi).Kalp damar hastalıkları, soğuk algınlığı, grip üzere süreksiz ve güzelleştiği vakit gerisinde iz bırakmayan hastalıklar değildir. Hastalık geliştiği vakit devamlı ilerlemeye ve sorun çıkarmaya eğilimlidir. Ondan ötürü bu risk faktörleriyle uğraş, hastalığın ortaya çıkışını önlemesi, hastalık gelişenlerde ise hastalığın ilerleme suratının yavaşlatılması hatta durdurulmasını sağladığından ötürü son derece kıymetlidir. Hasebiyle kalp damar hastalıkları ile uğraş, değiştirilebilir risk faktörleriyle çaba demektir.
