Karotis arter Hastalıkları (Şah damarlarının daralması)

• Karotis arter Hastalıkları (Şah damarlarının daralması)

Karotis damar hastalığı boynun her iki yanından seyrederek kafatasına giren ve beynin her iki yarım kürelerini beslemek ile yükümlü olan karotis atar damarlarının daralması yahut tıkanmaları sonucunda ortaya çıkan hastalıktır.

• Hastalığın nedenleri nelerdir?

Çeşitli etkenler olduğu gösterilmiş bunlar ana çizgileri ile Hipertansiyon, Nikotin bağımlılığı, Diyabet, kan yağlarının yüksekliği ve Genetik etkenler olarak kabul edilmiştir

• Belirtiler nelerdir?

Etkilenen şah damarının karşı tarafında kol ve/veya bacakta kuvvet kaybı his kaybı,hareket kaybı, birebir tarafta süreksiz yahut kalıcı görme bozukluğu atağı, bayılma şuur kaybı, yüz felci ve konuşma bozukluklarıdır.

• Inme nedir ?

Beynin bir bölgesine giden dolanım birkaç dakikadan daha fazla kesildiğinde o bölgedeki beyin hücrelerinin tahrip olmasıyla hastada görme, konuşma, bedenin muhakkak bölgelerinde hareket ya da his kaybı gelişmesidir. Altta yatan hastalık hali süreksiz ise yarattığı belirtiler de süreksiz olabilir ve bu duruma “Geçici iskemik atak” denir.

• Tipleri çeşitleri varmıdır?

Asemptomatik yani şikayet vermeyen karotis damarı darlıkları ; steteskopla dinleme ile üfürüm alınan yahut Doppler sonografide tesadüfen tespid edilmiş şah damarı darlıkları

Semptomatik yani şikayet veren süreksiz yahut kalıcı olarak ,ortalama 48 saatten kısa süren hareket ve his kaybı, konuşma bozukluğu, el kol yahut bacakta güç kaybı

• Muayene ve tetkik Teknikleri nelerdir?

Klinik muayenede çeşitli metotlar kullanılabilmektedir.

1. doppler sonografi,
2. MR Anjiografi,
3. CT Anjiografi,
4. konvansiyonel anjiografi

• Tedavisi mümkün müdür varsa seçenekler nelerdir?

Medikal tedavi, cerrahi tedavi ve girişimsel radyolojik müdahalelerdir

Medikal Tedavi Risk idaresi ile eşlik eden hastalıkların tedavisi , Kan sulandırıcı tedavi, damar genişletici ilaçlar verilmesi ile yapılmaktadır.

Müdahaleli tedaviler; Yalnızca karotis damarı daralmış lakin tam olarak tıkanmamış damarlara uygulanan tedavilerdir. Tıkanmış olan karotis damarına rastgele bir müdahaleli tedavi uygulamaya gerek yoktur.

A – Cerrahi tedavi; dünyada kalp dışı damar operasyonları ortasında 1.sırada yer almaktadır.Yaklaşık yarım asırlık deneyim ile tüm dünyada düşük komplikasyon oranı ile (%2 – 5) ile Semptomatik (şikayet belirtileri olan ) ve kısmen asemptomatik (belirti göstermemiş olan ) karotid arter hastalarının tedavisinde altın standart olarak kabul edilen formüldür. Cerrahi tedavi genel,Bölgesel yahut lokal anestezi eşliğinde darlığa yol açan plağın çıkarılması + gerektiği takdirde yama uygulanarak daralmış Karotid damarın genişletilmesi şayet kâfi çapa sahip isede direkt olarak kapatılmasından oluşur.

• Operasyon ve sonrası süreç nasıl işlemektedir?

Kliniğimizde bu operasyon bölgesel anestezi ile yani uyutulmadan hastanın şuuru yerinde iken yapılmakta ve operasyon sonrası 2. gün hastalar meskenlerine taburcu edilebilmektedir. Bu prosedürün ana avantajı hastanın operasyon esnasında şuurunun yerinde olması nedeni ile o anda oluşabilecek sorunlara de birebir süratle müdahale edilebilmesi fırsatını tanımaktadır. Genel anestezide bunu fakat hasta narkozun tesirinden kurtulup uyandığında yapabilmek mümkün olmaktadır.

Operasyon gereken durumlar ; Geçici ataklar geçirmiş olan hastalar öncelikli olarak bir operasyon endikasyonu taşımaktadırlar. Opere edilmemiş bu gurup hastalarının 5 yıl içinde felç geçirme riski ortalama olarak %20 olduğu gözlemlenmiştir. Asemptomatik belirti göstermeyen hastalarda ise aşağıdaki durumlarda bir operasyon endikasyonu konulmaktadır.

Çift taraflı ileri derecede darlığı (> %90 ) veya karşı tarafın total tıkalı olduğu tek taraflı darlıklar
Medikal tedaviye karşın ilerleyici özellik gösteren %80 den > darlıklar
ülsere plağa sahip emboli riski yüksek olarak görülen darlıklar
Uzun-büyük, fazla kan kaybı ve hipotansiyon tehlikesi ile seyredebilecek operasyonlarda evvel hazırlık olarak ( örneğin koroner bypass operasyonu üzere )

Girişimsel radyolojik tedaviler; Balon anjioplasti + Stent implantasyonu sistemi bedendeki damarların çeşitli bölgelerindeki daralmalarda uzun yıllardır muvaffakiyet ile kullanılmaktadır. Boyun damarlarının tıkanıklıklarında stent tekniği kısa bir müddettir uygulanmaktadır. Son yıllarda bu bölgede uygulanan bu usulün şimdi açıklanan kısa devir sonuçlarının cerrahiye nazaran bir üstünlük göstermemiş olması, hala uzun periyot sonuçlarının bilinmiyor olması üzere nedenlerden ötürü bu formül yalnızca seçilmiş bir hasta gurubunda ve bilhassa teknik ve başka sebeblerden ötürü operasyonun uygulanamadığı durumlarda uygulanmaktadır.

Balon anjioplasti + Stent implantasyonu seçilmiş semptomatik ( hastalık belirtisi gösterip buna bağlı şikayeti bulunan ) hastalarda uygulanmaktadır.

Endikasyonlar olarak;

• Boyun bölgesinde radyo terapi görmüş hastalar,
• Darlığın anjiografide cerrahi için ulaşılması güç kafatası içinde kaldığı hastalar,
• Operasyon sonrası uzun devirde gelişen tekrarlayıcı darlıklar
• Asemptomatik şikayeti olmayan hastalarda üstteki durumlar haricinde tedavide yeri yoktur.