ÖKSÜRÜK VE TEDAVİSİ

1. Öksürük için meskende neler yaparsak uygun gelir?

Öksürük birinci başladığında meskende alınabilecek kolay önlemler şunlardır:

• Öncelikle bol ılık su içilmesi gerekir, sekresyonların yumuşamasını sağlayan en uygun tedavi bol su içilmesidir, lakin soğuk değil ılık su içilmesi uygundur. Günlük en az iki, içilebiliyorsa daha fazla ılık su önerilir.

• Öksürük gece artış gösteriyorsa-ki bilhassa birinci yatışta geniz akıntısına bağlı artabilir-yatağın başı yükseltilmeli, gerekirse çift yastıkla yatılmalıdır.

• Burun kesinlikle açık tutulmalıdır. Burun tıkalı kalırsa ağızdan nefes alınacak ve boğaz kuruyarak öksürük daha da artacaktır.

• Öksüren kişinin kendisi sigara içiyorsa içmemesi, kendisi içmiyorsa da yanında içilmemesi ve bu devirde her türlü keskin kokudan uzak kalması uygun olacaktır.

• Yine ağır efor öksürüğü tetikleyebilir, öksürüğü olan hasta ağır efordan kaçınmalıdır.

• Öksürüğün nedeni reflu ise buna yönelik önlemler alınmalı, teşhis daha evvelden konulmuşsa doktor bilgilendirilip tedavi gözden geçirilmelidir.

• Öksürük ÜSYE sonrasında 2 haftayı geçiyorsa ve/veya artıyorsa kesinlikle tabibe başvurulmalıdır.

• Öksürük kesici ilaçların kendi başına hasta tarafından kullanılması uygun değildir, kesinlikle doktor nezareti altında kullanılmalıdır. Kaldı ki günümüzde öksürük kesici ilaç kullanım alanları çok kısıtlı olup, öksürüğü kesmekten çok nedene yönelik tedavi uygulanması tercih edilmektedir.

1. Öksürük nasıl tedavi edilir?

Öksürük fakat nedene yönelik tedavi uygulanırsa geçer. Astım hastalığına bağlı gıcık biçimi öksürük kelam mevzusuysa sıkça karşılaştığımız üzere antibiyotikler, öksürük şurupları kullanmak faydasızdır. Yapılması gereken göğüs hastalıkları uzmanı bir doktorun teklifleri doğrultusunda astımın seviyesine nazaran tedavisini düzenleyip, takibe almaktır. Reflüye bağlı öksürük varlığında hasta gastroenterolojiye yönlendirilmeli ve gerekli görülen tetkiklerin akabinde tedavi edilmeli ve takip bahsin uzmanı tabipçe uygulanmalıdır. Tekrar hastanın beslenme konusunda bilgilendirilmesi kıymetlidir. Öksürüğe yol açan hastanın kullandığı tansiyon ilacı da olabilir, bu durumda ilacın değiştirilmesi ile öksürük kesilecektir. Lakin bazen tedavinin kesilmesinden 3 ay sonrasına kadar öksürük uzayabilir, bu bahiste hasta bilgilendirilmelidir. İnterstisyel fibrozis dediğimiz akciğerlerde esnemede kayıpla giden durumda ise göğüs hastalıkları tabibinin takibinde gerekli tedavi uygulanmalıdır. Yeniden geniz akıntısına bağlı öksürük alerjikse alerji açısından nedene yönelik tedavi, kemik eğriliği üzere cerrahi gerektiren bir durumun varlığında KBB müdahalesi ile cerrahi tedavi planlanması uygun olacaktır. Bazen de psikojenik öksürük dediğimiz, fizikî bir nedene bağlı olmayan öksürükler karşımıza çıkabilir. Öbür tüm nedenler ekarte edildikten sonra yani hastanın muayene bulguları, akciğer grafisi, teneffüs işlev testler, KBB muayenesi, reflü tarafından kıymetlendirilmesi bir patoloji ortaya koymadığı halde gıcık öksürük devam ediyorsa hastanın hikayesi de psişik öksürüğü düşündürüyorsa bu durumlarda psikiyatri konsültasyonu istenmesi faydalıdır.

1. Öksürüyorsak ne vakit doktora gitmeliyiz?

Öksürükle birlikte balgam varsa ve balgam sarı yeşil renkli koyu kıvamlı ise beraberinde ateş varsa kesinlikle doktora gitmeliyiz. Çünki bir pnömoni yani zatürre atlanmamalı, tabip tarafından hastanın alt teneffüs yolları da muayene edilmelidir. Öksürükle birlikte kanlı balgam çıkıyorsa çabucak vakit geçirmeden göğüs hastalıkları doktoruna başvurmalıyız. Bu durum kolay bir burun kanaması ya da sinüzit sonrası geniz akıntısına bağlı kanama olabileceği üzere çok daha önemli bir nedene bağlı olabilir. Akciğerde tümöral bir kitle ya da tüberküloz yani verem ya da bronşektazi yahut akciğer embolisi dediğimiz, akciğer damarına pıhtı atması kelam konusu olabilir ve bu durumların hepsi hayli önemli tedavi gerektirir. Bunun dışında uzun süren her öksürük araştırılmalıdır. 2 haftayı geçen öksürüklerde kesinlikle tabibe başvurulmalıdır. Viral ÜSYE sonrası gelişen bronş hiperreaktivitesi – havayolu ödemi – uzun süren kuru öksürüğe neden olabileceği üzere, hafif astımın tek bulgusu da uzun periyodik öksürük olabilir. Yeniden interstisyel fibrozis dediğimiz akciğerlerde esneklik kaybıyla giden durumda da uzun vadeli öksürük kelam konusu olup, erken devirde yalnızca efor sırasında görülür. Yani eforla olan öksürük varlığında da tabibe başvurulmalıdır. Özetle öksürük pek çok önemli rahatsızlığın bulgusu olabilir, uzun vadeli öksürük kesinlikle araştırılmalıdır.

1. Öksürüğün sebepleri nelerdir?

Öksürük çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir. Öksürüğün nedenini saptamak için detaylı hikaye alınması, öksürüğün müddeti, karakteri-yani balgamlı olup olmadığı değerlidir. Ayrıyeten öksürüğü tetikleyen faktörler, eşlik eden yakınmalar bilinmelidir. Bütün bu bilgiler kıymetlendirilerek öksürüğün nedeni belirlenmeye çalışılır.

*Soğuk algınlığı- en sık görülen öksürük nedeni olmakla birlikte kısa müddette çoklukla düzelir.

*Astım- Uzun müddetli öksürük yakınmasının en sık nedeni astımdır. Bazen astımın erken periyot bulgusu gıcık öksürüktür ve hastanın öbür hiçbir şikayeti yoktur. Bilhassa 3 haftayı geçen kuru öksürük yakınması varlığında hastanın göğüs hastalıkları kısmına başvurması ve astım açısından kıymetlendirilmesi, muayenesi ve teneffüs işlev testi yapılması gereklidir. Keskin kokularla, soğukta, eforla öksürüğün tetiklenmesi astımı destekleyen bulgulardır. Yeniden gece artan öksürük astım hastalığını ön planda akla getirmelidir.

*Kronik üst hava yolu öksürük sendromu dediğimiz, üst teneffüs yollarında kronik sinüzit, alerjik rinit üzere durumlara bağlı geniz akıntısı kuru öksürüğe yol açabilir. Daha çok alerji hastalarında görülen bir durumdur.

*Gastroözofajyal reflü–Kronik öksürük şikayeti olan hastaların kıymetli bir kısmında neden GÖR’dür. Öksürük çoklukla yemekten birkaç saat sonra başlar. Bazen gece yattıktan sonra da ortaya çıkabilir. Öksürüğe, midede yanma ekşime, ağza acı su gelmesi göğüste yanma hissi, ses kısıklığı eşlik edebilir.

*Astım hastalarının %50-90’da reflü olduğu saptanmıştır. Yani astımlı şahıslarda reflü olağandan daha sıktır. Bunun nedeni astımın mide başını saran kasları gevşetmesidir. Bu durumda midedeki asitli içeriğin yemek borusuna kaçışı kolaylaşır. Ayrıyeten günümüzde hava kirliliği, katkı hususları, GDO’lu besinler vb. birçok nedenle  tüm dünyada alerji ve astım görülme suratı giderek artmaktadır. Bu nedenle bilhassa astım reflü birlikteliğinin gözden kaçırılmaması gereklidir.

*Sigara

*Ülkemiz şartlarında tüberküloz yani verem- 2010 yılında ülkemizde 16.500 kayıtlı tüberküloz hastası saptanmıştır. Verem belirtileri bilhassa akşama yanlışsız yükselen ateş, gece terlemesi, kilo kaybı, iştahsızlık ve halsizliktir.  iki haftadan uzun süren öksürük, balgam çıkarma, değişken ölçülerde kan tükürme, göğüste ağrı ve nefes darlığıdır. Yakınmalar çoklukla hafif başlar, yavaş ilerler. Hastalar bu yakınmaları öbür nedenlere bağlayabilir ve doktora geç gidebilir. Bu nedenle bilhassa yakınlarında tüberküloz olan, yani temasöyküsü olan öksüren hastaların bu istikamette kıymetlendirilmesi de kıymetlidir. Ki hastaların konut içi temaslılarına VSD.lerde tarama yapılmaktadır fakat taramada sorun olmayıp, sonrasında yakınması olan hastalar için daha uyanık olunması değerlidir.

*Difüz interstisyel akciğer hastalığı yani akciğerlerde esneklik kaybı, fibrozis

*ACE inhibitörü tansiyon ilaçları

*Plevra-akciğer zarı- hastalıkları

*Mediasten hastalıkları

*Dış kulak yolu hastalıkları

*Psikojenik

1. Öksürük bulaşıcı mıdır?

Öksürük bir enfeksiyondan kaynaklanıyorsa enfeksiyonun bulaşmasıyla etraftaki bireylerde de ortaya çıkabilir. Bu öksürüğün bulaşmasından değil enfeksiyonun bulaşmasından kaynaklanır. Bilhassa çocuklar ve yaşlılar ile alerjik bünyeli bireyler, kronik akciğer, kalp, böbrek hastası olanlar, diabetikler, kemoterapi, radyoterapi alan immunsüprese bireyler her türlü enfeksiyona bilhassa de teneffüs yolları viral ve bakteriyel enfeksiyonlarına daha hassas olduklarından kış aylarında salgınlardan daha çabuk etkilenirler. Münasebetiyle öksürük yakınmaları da olabilir. Yeniden tüberküloz verem hastalığı da bulaşıcı olduğundan bu hastalığın bulaştığı şahıslarda de öksürük olur.

KURU ÖKSÜRÜK VE TEDAVİSİ**

1. Kuru öksürük nasıl tedavi edilir?

Kuru öksürüğün tedavisi nedene yönelik olmalıdır. Esas kuru öksürük nedenleri, astım, üst teneffüs yolu sorunlarına bağlı geniz akıntısı ve reflüdür. Astım hastalığına bağlı kuru öksürük varlığında astımın seviyesine nazaran tedavi düzenlenmeli, gerekli dozda bronkodilatatör yani bronş genişletici ve antienflamatuar yani gözetici ilaçlar verilmelidir. Ayrıyeten hasta hastalığı ve tedavinin ayrıntıları hakkında bilgilendirilmeli, ilaçlarını gerekli mühlet ve dozda kullanması sağlanmalıdır. Tekrar geniz akıntısına bağlı kuru öksürük alerjikse alerji açısından nedene yönelik tedavi uygulanmalı, alerji testleri sonucu ve hastanın yaşı, teneffüs testleri ve başka klinik bulguları immunoterapi dediğimiz aşı tedavisine uygunsa hastaya immunoterapi yani aşı tedavisi yapılmalıdır. Kronik sinüzit varlığında kulak burun boğaz uzmanı kontrolünde uzun vadeli antibiyotik tedavisi; burun içi polip, burun kemiğinde eğrilik üzere cerrahi operasyon gerektiren bir durumun varlığında KBB müdahalesi ile cerrahi tedavi planlanması uygun olacaktır. Reflüye bağlı kuru öksürük varsa hasta gastroenterolojiye yönlendirilmeli gerekli görülürse endoskopi yapılmalı ve tedavisi düzenlenmelidir. Yeniden hastanın beslenme konusunda bilgilendirilmesi değerlidir. Bazen de kuru öksürüğe yol açan hastanın kullandığı tansiyon ilacıdır. Bu durumda ilacın değiştirilmesi öksürüğün düzelmesi için kâfi olacaktır. Bazen de psikojenik öksürük dediğimiz, fizikî bir nedene bağlı olmayan öksürükler karşımıza çıkabilir. Öbür tüm nedenler ekarte edildikten sonra kuru öksürüğü açıklayacak öteki bir fizyolojik sebep ortaya konamadı ise ve hastanın hikayesi de psişik öksürüğü düşündürüyorsa bu durumlarda psikiyatri konsültasyonu istenmesi uygundur.

1. Kuru öksürük neden olur?

Öksürük, teneffüs sistemine yabancı ve ziyanlı cisimlerin alınmasını engelleyen, çok sekresyonları havayollarından atarak akciğeri koruyan bir mekanik savunma bariyeridir. Kuru öksürük diye tanımlanan öksürük ekseriyetle balgamın çıkmadığı, ya da çok az yapışkan balgamın zorlanarak çıkartılabildiği öksürük halidir. Çoklukla nöbetler halinde gelir, hastayı yoran bir öksürüktür. En sık karşılaşılan kuru öksürük nedenleri üst teneffüs yolları sorunlarına bağlı geniz akıntısının tetiklediği öksürük, astım ve reflüye bağlı öksürüktür. ÜSYE sırasında geniz akıntısı az ve yapışkan ise kuru öksürüğe yol açabilir, sonrasında hava yolu hiperreaktivitesi dediğimiz bronşların iç yüzünü döşeyen zarda ödem ile giden astım gibisi tablo gelişirse bu durum da uzun süren kuru öksürüklere neden olabilir. Bir başka kuru öksürük nedeni astımdır. Bazen astımın tek bulgusu- bilhassa hafif astımda- uzun müddetli kuru öksürük olabilir. Kuru öksürüğün gece artış göstermesi, eforla, keskin kokularla tetiklenmesi, tozlu ortamda, nemli ortamda ya da mevsim değişimlerinde alevlenmesi astımı düşündürür. Bunun dışında en sık kuru öksürük nedenlerinden biri de reflüdür. Beraberinde midede yanma ekşime, göğüs ardında acıma hissi olabilir. Yemeklerden sonra öksürüğün artıyor olması, gece yatınca artması reflü akla getirmelidir. Ayrıyeten ülkemiz şartlarında tüberküloz hastalığı yani verem, kimi tansiyon ilaçları, sigara, akciğerlerde fibrozis dediğimiz durum, mediasten dediğimiz her iki akciğer ortasında kalan boşluğa ilişkin hastalıklar, ruhsal nedenler vb. birçok durum kuru öksürüğe neden olabilir.

1. Kuru öksürük nasıl önlenir?

Öksürüğün önlenmesinde öncelik nedenleri ortadan kaldırmaktır.

Örneğin astım hastalığı varlığında tetikleyicilerden uzak kalınması değerlidir. Hasta alerjikse alerjisi olan hususa yani alerjene bağlı önlemler alınması, meskende sigara içilmemesi, keskin kokulardan uzak durulması, en değerlisi de hastanın gereken ilaçlarını gereken dozda kullanması sağlanmalıdır. Elbette bunun için öncelikle astımın erken teşhisi değerlidir. Çünki bazen astımın tek bulgusu uzun süren kuru öksürük olup, hasta göğüs hastalıkları tabibine ulaşmaz ve teneffüs işlev testleri yapılmaz ise astım tanısı alması gecikebilir.

Benzer halde üst teneffüs yolu enfeksiyonları sonrası oluşan hava yolu hassaslığında da astım gibisi bir tablo oluşur ve uzun süren kuru öksürüklere neden olur, bu durumda da bilhassa alerjik bünyeli hastalarda erkenden havayolu hassaslığına yönelik tedavi başlamak uzayan öksürükleri önleyecektir. Reflü açısından uygun bir hikaye alınması da büyük oranda yol göstericidir. Yemeklerden sonra bazen de gece yatınca öksürüğün artışı öncelikle reflü düşündürür. Bu durumda hem gereken tedavi başlanır hem de hasta beslenme ve hayat hali konusunda bilgilendirilerek öksürük artışı önlenir. Yeniden kuru öksürük başladığında hastada kilo kaybı, gece terlemesi üzere öteki bulgular da varsa kesinlikle akciğer grafisi çekilerek tüberküloz yani verem mümkünlüğü değerlendirilmeli, gerekiyorsa balgam ve kan tetkikleri istenmelidir. Bazen kullanılan tansiyon ilaçları kuru öksürüğe neden olabilir, hastanın kullandığı ilaçlar ortasında buna yol açacak ilaç varsa değiştirilmesi değerlidir. Ayrıyeten sigara mutlaka öksürük nedeni olup tüm bireyler için olabildiğince erken sigarayı bırakmaya teşvik edilmesi gereklidir.

1. Fazla sigara içmek kuru öksürüğe neden olur mu?

Sigara öksürüğün en kıymetli nedenlerinden birisidir. Sigarada 4000 i aşkın birbirinden farklı ziyanlı unsur bulunmaktadır. Sigara iritan bir unsurdur. Dünyada en yaygın görülen unsur bağımlılığı tipi sigara bağımlılığıdır. Sigara içimi yaklaşık 50 kronik hastalığın, 20’ye yakın ölümcül hastalığın nedenidir. Sigaranın en güzel bilinen ziyanı akciğerler üzerinedir. Kronik akciğer hastalıklarının %80’den sigara sorumludur.

*KOAH’lıların %80’i sigara içen hastalardır, öbür yandan sigara içenlerin %20’sinde KOAH gelişmektedir. Sigara ve KOAH ortasında doza bağımlı bir ilgi vardır, fazla sigara içenlerde KOAH gelişme riski daha yüksektir. Pasif sigara maruziyeti de KOAH gelişme riskini artırmaktadır. KOAH öksürüğün kıymetli nedenlerinden biridir.

*Sigara hava yollarında kalıcı hasarlar, akciğer savunma sitemlerinde harabiyet, akciğerlere yönelik tedavilerde cevapsızlık yaptığından kronik bronşit, amfizem üzere hava yolu daralmasına yol açan hastalıklara sebep olur.

*Sigara içenlerin yarısında kronik bronşit vardır. Bu hastalarda evvel sabah öksürüğü ve balgam başlar, daha sonra nefes darlığı eklenir.

*Sigara astıma yer hazırlar, astımın tedavisini zorlaştırır, önemli astım krizlerine yol açar. Çocuk astımlılarda çevresel sigara dumanı maruziyeti en sık bildirilen havayolu iritanıdır. Sigara başta olmak üzere çevresel risk faktörleri ile temasın azaltılması, astım gelişimini önlemesinin yanı sıra, astımı olanlarda semptomların denetim altına alınmasında ehemmiyet taşımaktadır.

*Sigara yemek borusunun alt ucunun basıncını azalttığı için reflüyü arttırır. Reflü de öksürüğün kıymetli nedenlerindendir.

*Sigara bedenin bağışıklık sistemini baskılar, enfeksiyona taban hazırlar. Sigara içenlerde üst teneffüs yolu enfeksiyonları, sinüzit, orta kulak iltihabı, akut tonsillit(bademcik iltihabı), farenjit sık görülür ve bunlara bağlı kuru öksürük yakınmaları çok sık ortaya çıkar.

*Sigara içenlerde akciğer kanseri içmeyenlere oranla 15-20 kat fazladır ve akciğer kanserinde öksürük en değerli belirtilerdendir.

İçilen her sigaranın hayatı 5 dk kısalttığı düşünülerek esrar ve eroinden 8 kat fazla bağımlılık yapan tesiri olan sigaradan uzak durulması gerektiğini bir sefer daha hatırlatmak isterim.

ÖKSÜRÜK HAKKINDA MERAK ETTİĞİNİZ HER ŞEY

1. Neden öksürürüz?

Öksürük, alt teneffüs yollarının kendini temizleme ve müdafaa maksadıyla oluşturduğu refleks bir düzenektir. Çoklukla öksürük istemsiz olarak gırtlak ve bronş ağacı ortasında yer alan bronş iç yüzünü döşeyen zarın uyarılması sonucu oluşur. Hava yollarındaki sekresyon ve salgılar, yabancı cisimler, bronş dış duvarına bası yapan mekanik etkenler, nikotin, çamaşır suyu ve deterjanlar, kirli hava üzere iritan unsurlar öksürük refleksinin başlamasından sorumludur. Öksürük müddetine nazaran 3 kümeye ayrılır.

*Akut Öksürük- 3 haftadan kısa süren öksürüktür. Üst teneffüs yolu enfeksiyonlarından soğuk algınlığı akut öksürüğün en sık nedenidir. Bununla birlikte akut öksürük alt teneffüs yolu enfeksiyonlarında, astımda, bronşektaziye bağlı, KOAH hastalarında alevlenmelerde, zatürrede, toksik gaz solunmasına bağlı olarak, yabancı cisim aspirasyonlarında (hava yollarına yabancı unsur kaçması) ve akciğer embolilerinde de görülebilir.

*Subakut Öksürük- 3-8 hafta ortasında süren öksürüktür. Bu öksürük zatürre, bronşit ve çocuklarda boğmaca enfeksiyonları sonrası sıklıkla görüldüğü üzere; enfeksiyonla bağsız olarak da; üst teneffüs yolu öksürük sendromunda-yani geniz akıntısına bağlı- astım hastalarında, GÖR ve bronşitte de karşılaşılan uzayan ve tekrarlayan öksürüktür.

*Kronik Öksürük- 8 haftadan uzun süren öksürük olup, bu durumda öncelikle sorulması gereken hastanın sigara içip içmediği ve ACE inhibitörü kümesi tansiyon ilacı alıp almadığıdır. Şayet hastanın hikayesinde bunlar yoksa o vakit kronik öksürüğe en sık yol açan üst teneffüs yolu öksürük sendromu -yani geniz akıntısına bağlı öksürük-, astım ve GÖR.dür.

1. Gece öksürüğü hangi rahatsızlıkların belirtisi olabilir?

• Gece artan bilhassa de gıcık stili kuru öksürük öncelikle astım hastalığını akla getirmelidir. Astım hastaları çoklukla gece kuru öksürük yakınmaları ile uykudan uyanırlar. Akabinde nefes darlığı atakları eklenebilir. Ayrıyeten;

• Kronik üst hava yolu öksürük sendromu dediğimiz, üst teneffüs yollarında kronik sinüzit, alerjik rinit üzere durumlara bağlı geniz akıntısı gıcık öksürüğe yol açabilir. Bu daha çok alerji hastalarında görülen bir durumdur. Son olarak

• Gastroözofajyal reflü gece öksürüklerine sıkça yol açan başka bir durumdur. –Kronik öksürük şikayeti olan hastaların %5-41’de neden GÖR’dür. Öksürük çoklukla yemekten birkaç saat sonra başlar. Sıklıkla gece gece yattıktan sonra da öksürük ortaya çıkar. Öksürüğe, göğüste yanma hissi, ağza acı su gelmesi, mide şikayetleri, ses kısıklığı eşlik edebilir, ancak kural değildir. Dikkat edilmesi gereken öteki bir bahiste astım reflü birlikteliğidir. Astım hastalarının %50-90’da reflü olduğu saptanmıştır. Bilhassa günümüzdeki obesite, beslenme şekli, katkı hususları, GDO’lu besinler vb. birçok nedenle  tüm dünyada alerji ve astım görülme suratı giderek artmaktadır. Bu nedenle de astım reflü birlikteliği üzerinde durulması gereken kıymetli bir meseledir.

1. Öksürük hangi durumlarda akciğer kanseri belirtisi olabilir?

Akciğer kanserinde öksürük hastaların dörtte birinde birinci belirtidir, fakat başka kuşkulu belirtiler olmadığında tek başına akciğer kanserini düşündürmez ve gözden kaçabilir. Teşhis anında akciğer kanseri hastalarının %50-75’de öksürük vardır ve %25’i balgamlı öksürüktür. Bilhassa kanlı balgam değerlidir. Sigara içenlerde yeni başlayan öksürük, daha evvel olan öksürükte karakter değişikliği ve de öksürükle birlikte kanlı balgam varlığında öksürük sebebi olarak kesinlikle akciğer kanseri düşünülmeli ve tetkik yapılmalıdır. Kişinin özgeçmişinde pasif sigara içimi, asbest, radon üzere karsinojenlere (kanser yapan maddelere) maruziyet var ise akciğer kanseri akla gelmelidir, tekrar evvelki öyküsünde geçirilmiş kanser hikayesi varsa akciğer metastazı mümkünlüğü düşünülmelidir.

Üç haftayı geçen inatçı öksürüklerde göğüs hastalıkları uzmanına yönlendirilmesi ve akciğer grafisi çekilmesi önerilir.

Sigara içen ve kanlı balgamı olan hastalarda evvel akciğer grafisi çekilmesi olağan olsa bile tetkiklere devam edilmesi önerilir. Kanlı balgamı olan, 40 yaşın üzerinde ve akciğer grafisi olağan olan bireylerin ileri tetkiklerinde akciğer kanseri tanısı konulma oranı %3-5 olarak saptanmış olup akciğer kanserinde erken teşhis çok değerlidir.

1. Öksürürken ciğerlerim acıyor, neden olabilir?

*Öksürürken göğüste acıma ekseriyetle kuru öksürüğe balgam çıkaramamaya bağlı hava yollarındaki ödemin yangının hasta tarafından hissedilmesidir.

*Bunun dışında bazen uzun süren önemli öksürükler kaburgalarda çatlaklara yol açabilir, bu durumda hasta nefes alıp vermekle önemli batma formunda ağrı hissedebilir. Bu durum daha çok kemik erimesi olan hastalarda görülmekle birlikte nadiren genç hastalarda da ortaya çıkmaktadır.

* Reflü varlığında öksürükle bir arada asitli mide içeriğinin yemek borusu oradan gırtlağa ve hatta aspirasyonla hava yollarına geçişi ile göğüste önemli bir yanma acıma hissi oluşabilir. Bazen bu durum o kadar önemli olur ki hasta kalp ağrısı sanabilir.

*Bunun dışındaPnömoni (zatürre), plörezi(akciğer zarları ortasında sıvı birikmesi) üzere enfeksiyon hastalıklarında göğüsde acıma hissi olabilir. Bu durumlarda göğüs ağrısı ile birlikte ekseriyetle yüksek ateş, öksürük, balgam çıkarma üzere belirtiler vardır. Ağrı birden fazla defa başka belirtilerle birlikte ani olarak başlar ve öksürük ya da derin nefes alma sırasında, batıcı karakterdedir ve göğüs duvarının yan kısmında duyulur. Enfeksiyon hastalığının tedavisi ile birlikte kısa müddette şiddeti azalarak kaybolur.

* Akciğer embolisi nedeni ile ortaya çıkan göğüs ağrısı yeniden yan ağrısı biçimindedir ve ekseriyetle ani başlar. Akciğer embolisinde göğüs ağrısı dışında, ateş, nefes darlığı, öksürük, kan tükürme belirtileri olabilir ve ortaya çıkan bu tablo çoklukla hastayı acile başvurmaya zorlar. Akciğer atardamarlarının yahut atardamarların kollarından birinin rastgele bir nedenle tıkanmasıyla akciğerin kan akımının kesilmesine bağlı olarak oluşur. Tıkanan damarın büyüklüğüne nazaran hayatı tehdit eden bir durumdur. Akciğere giden ana atardamarlardan birinde ortaya çıkabilecek bir tıkanma ani mevte bile yol açabilir. Belirtileri ani başlayan şiddetli ve keskin göğüs ağrısıdır. Göğüs ağrısı derin nefes alma yahut öksürükle artar. Akciğer embolisinin başka belirtileri nefes darlığı, süratli ve kısa soluk alıp verme, kalp atışlarında hızlanma, huzursuzluk ve bitkinliktir.

*Pnömotoraks(Akciğer sönmesi) bir travma ya da yaralanma sonucu olabildiği üzere birçok akciğer hastalığının komplikasyonu olarak da resen oluşabilir. Bu durumda ani olarak öksürükle birlikte göğüste acıma hissi, ağrı ortaya çıkar, bilhassa yaşlı ve altta yatan ilerlemiş akciğer hastalığı olanlarda nefes darlığı ile birlikte seyrederek hastayı acile başvurmaya zorlar.