Ameliyat hedefli geliştirilmiş bir robot, cerrahların yönlendirmesi sonucunda operasyonu gerçekleştiriyor. Robotik cerrahinin endoskopik cerrahiden temel farkı, cerrahın bir monitörden izleyerek robotun kollarını uzaktan kumanda ederek çalıştırmasıdır. Robotik cerrahi birinci olarak 1980’li yılların sonunda Amerikan Uzay Dairesi ( NASA ) tarafından tasarlandı ve yaralanmış olan askerlere uzaktan müdahele etmek üzere dizayn edildi. Sonra tıbbın çeşitli alanlarında kullanılmaya başlandı. Robotik kalp cerrahisi ile ilgili birinci klinik sonuçlar 1990’lı yıllarda alındı ve kullanımı 2000’li yıllardan sonra süratle arttı.
- İşlem nasıl uygulanıyor?
Ameliyat sırasında cerrah, hastanın yattığı masanın biraz ilerisinde bulunan, ameliyatı kumanda edebileceği bir konsola oturuyor. Bu konsoldan, manzara alıyor ve robotun kollarını hareket ettirebiliyor. Robotun 4 kolu var. Bunlar 540 derece dönme ve 6 tarafa hareket etme özelliğine sahip. Kollardan biri, aslında bir kamera. Yüksek çözünürlükte 3 boyutlu manzarayı, 10 kat büyüterek monitöre yansıtıyor. Manzaranın 3 boyutlu olması cerraha operasyon sırasında derinlik hissi kazandırıyor, ameliyat bölgesini çok daha net ve detaylı olarak görebilmesini sağlıyor. Cerrah da, bu manzaralar eşliğinde, bir cerrah eli üzere hareket edebilen robotun öbür kollarını harekete geçirerek güç ve hassas bir ameliyatı gerçekleştiriyor. Ayrıyeten insan elinden çok daha ufak boyutlarda olduğu için ameliyatlarda cerrahın elinin uzanamayacağı yerlere de girebiliyor. Böylelikle hem hastaya hem de cerraha pek çok avantaj sağlıyor.
- Avantajları
Operasyonun muvaffakiyet oranı artıyor: Üç boyutlu kamera sayesinde gözlenmesi en sıkıntı bölgelerin rahatlıkla görülebilmesine imkan sağlıyor. Ayrıyeten robotun kolları 540 derece dönme ve 6 istikamete hareket etme yeteneğine sahip. Kullanılan aygıtlar çok küçük oldukları için insan elinin uzanamayacağı yerlere de ulaşabiliyor. Örneğin bu yolla, kalp kapağı tamir etme oranı artıyor.
Hasta daha az ağrı çekiyor: Operasyon küçük kesilerle gerçekleştiği için hastalar açık operasyona oranla daha az ağrı hissediyor.
Ciltte büyük ameliyat izi olmuyor: İşlemler 8 milimetrelik 3- 4 delikten yapıldığı için ciltte estetik açıdan rahatsız eden iz kalmıyor.
Hastanede yatış müddeti kısalıyor: Küçük ameliyat kesisi ve daha az kan kaybı sayesinde hastalar en komplike ameliyatlarda bile 1-2 hafta içinde taburcu olabiliyor.
İşe ve toplumsal yasama süratle dönülmesini sağlıyor: Ameliyat alanlarında minimal hasar oluşuyor. Bu sayede hastanın ayağa kalkma ve olağan fizikî aktivitelerine kavuşması çok daha kolay ve süratli oluyor.
Kanama oranı azalıyor: Üç boyutlu, yüksek çözünürlüklü ve operasyon alanını büyütebilen kameralar sayesinde kanama alanları net olarak görülebiliyor. Bu sayede kan kaybı çok az oluyor, hatta hastaya kan nakli yapmaya gerek kalmayabiliyor.
Göğüs kemiği sorunu oluşmuyor: Göğüs kemiğinin kesilmesine gerek olmadığıiçin göğüs kemiğinin oynaması ya da enfeksiyon kapması üzere sıkıntılarla karşılaşılmıyor.
- Acıbadem’de robotik kalp cerrahisi ile İlk’ler:
Oldukça teknik ve altyapı ihtiyacı olan robotik cerrahi, Amerika dahil olmak üzere dünyada sayılı merkezler tarafından kullanılıyor. Ülkemizde de Acıbadem Maslak Hastanesi, robotik kalp cerrahisinde öncü merkezlerden biri oldu. Robotik cerrahi ile yapılan operasyonlarla dünyada ve ülkemizde ilk’lere imza atılıyor:
- Dünyada birinci olarak kalbin sol ventrikülü (karıncık) içerisindeki anevrizma (balonlaşma),
- Dünyada birinci mitral ve triküspid kapak (çift kapak) değişimi,
- Türkiye’de birinci kompleks mitral kapak tamiri,
- Yine birinci mitral kapak değişimleri de ”da Vinci” robotu ile Acıbadem Maslak
hastanesi’nde yapıldı.
Robotik mitral kapak tamiri
- Robotik cerrahi sonrası görünüm
Tek damar hastalığı bulunan koroner arter hastaları, anatomik yapıları uygunsa, rutin olarak robotik usulle ameliyat ediliyor. Bunun yanında anatomik yapısı uygun olan hastalara mitral kapak tamiri, mitral kapak değişimi ve trikuspit kapak müdahalesi de yapılabiliyor. Robotik kalp cerrahisinde teknik muvaffakiyet oranı ise yüzde %95.
