Kronik venöz yetmezlik Nedir?
Atardamarlar (Arterler) oksijenden güçlü olan kanı kalpten bedenin öteki bölgelerine taşırken Toplardamarlar (venler) oksijeni azalmış kanı kalbe geri taşırlar. Bacak venleriniz kanı kalbe gereğince taşıyamaz ise, Kronik Venöz Yetmezliğiniz vardır. Kronik venöz yetmezlik bazen, kronik venöz hastalık olarak da adlandırılır(KVH). Üç çeşit veniniz vardır, yüzeysel venler, deriye yakın uzanır ve kas kümeleri ortasında yerleşmiş olan derin venler, vena cava ismindeki direkt olarak kalbe giden bedenin en büyük bir venine bağlanır. Perforan venler, yüzeysel venleri derin venlere bağlar.
Bacak damarlarınızdaki venler, kanı yerçekimine karşı kalbe taşımak zorundadır. Bacak kaslarınız derin venleri sıkıştırarak kanın kalbe dönmesine yardımcı olur. Venlerinizdeki tek tarafta çalışan kapaklar kanın gerçek istikamette gitmesini sağlar. Bacak kaslarınız gevşediğinde, venlerdeki kapakçıklar kapanır. Bu kanın geri kaçmasını mahzurlar. Kanın kalbe geri gitmesini sağlayan tüm bu süreçler venöz pompa olarak isimlendirilir.
Yürüdüğünüzde ve bacak kasları kasıldığında venöz pompa düzgün çalışır. Lakin bilhassa uzun vakit oturduğunuzda yahut ayakta durduğunuzda, bacak venlerinizdeki kan birikebilir ve bu bölgede kan basıncı artar. Derin venler ve perforan venler çoklukla artmış basınca kısa müddet için karşı koyabilir. Bununla birlikte uzun mühlet oturulduğunda ya da ayakta durulduğunda damar duvarları esnek olduğu için genişleyebilir. Bu vakitle, yatkın şahıslarda, damar duvarlarının zayıflamasına ve ven kapakçıklarının ziyan görmesine ve kronik venöz yetmezliğe neden olur.
Belirtileri Nelerdir?
Eğer kronik venöz yetmezlik varsa, ayak bileğiniz şişebilir ve baldırlarınızda sertlik hissedebilirsiniz. Bacaklarınızda ağrı, yorgunluk huzursuzluk hissedebilirsiniz. Yürürken yahut durduktan çabucak sonra bacak ağrısı hissedebilirsiniz.
Kronik venöz yetmezlik varislerle birlikte olabilir. Varisler deri üzerinden de görebileceğiniz şişmiş venlerdir. Sıklıkla mavi kabarık ve kıvrık görünümdedir. Büyük varisler döküntü kızarıklık hassasiyet üzere deri değişikliklerine sebep olabilir. Venlerde biriken kanın basıncına bağlı bacakta şişme görülebilir.
Lenfatik sisteminiz kronik venöz yetmezlik i tolere edebilmek için daha fazla lenf denen sıvı üretebilir. Bacak dokularınız bu sıvının bir kısmını emer böylelikle bacağın şişmesi daha da kolaylaşabilir.
Kronik venöz yetmezlik Nedenleri?
Ailede varis kıssası, çok kilo, gebelik, antrenman yapmama, sigara içme, uzun mühlet oturma ya da ayakta kalma kronik venöz yetmezlik riskini arttıran faktörlerdir. Kronik venöz yetmezlik herkeste görülebilirse de , yaşınız ve cinsiyetiniz kronik venöz yetmezlik gelişimini kolaylaştıran bir faktör olabilir; 50 yaşından büyük bayanlarda kronik venöz yetmezlik daha sık görülür. Bacak venleriniz içindeki kan basıncı uzun periyot olağandan yüksek kalırsa kronik venöz yetmezlik gelişecektir. Kronik venöz yetmezlik nedenlerinden olan Derin Ven Trombozu (DVT) ve Flebit üzere hastalıkların her ikisinde de venöz damarlardaki yükselmiş basıncın nedeni venler içindeki hür akımın engellenmesidir.
Derin ven trombozu (DVT) sıklıkla uzun vadeli yatak istirahatı sonrası ortaya çıkar.
Bunun dışında DVT oluşturabilecek nedenleri şöyle sıralayabiliriz.
Büyük ameliyatlar sonrası
- Travma(yaralanmalar bilhassa bacak ve kalça kırığı)
- Uzun periyodik yolculuklar
- Damar içine takılı aygıtların varlığı
- Kan pıhtılaşma hastalıkları
- Kanser ve kanser tedavisi
Gebelik periyodu (hormonal değişikliklere bağlı)
Östrojen içeren doğum denetim hapı üzere ilaçların kullanılması
– DVT derin yahut perforan venlerde trombus denen bir kan pıhtısının kan akımını bloke etmesi ile oluşur. Bloke olmuş veni geçmeye çalışan kanın sebep olduğu venöz kan basıncı artışı, kapakçıklara fazla yük binmesine sebep olur. Düzgün çalışamayan ven kapakçıkları incompetent olarak isimlendirilir. Genişledikleri için tesirli olarak çalışamaz, ve bu yetersiz kapaklar kronik venöz yetmezliğin oluşumuna katkıda bulunur. Derin ven trombozunda oluşan pıhtı damar içerisinde kan akımını maniler. Ayrıyeten bu pıhtı olduğu yerden kopup kan akımına karışarak öbür organ damarlarında tıkanıklık oluşturabilir. En çok tutulan yer akciğer atardamarıdır ve akciğer enfarktüsü oluşabilir. Bu nedenle Derin ven trombozu acil tıbbi müdahale gerektiren çok önemli bir durumdur.
Bacakta yürümekle ortaya çıkan ağrı, ani oluşan şiddetli ağrı, renk değişikliği başka tarafa nazaran çap, ısı ve renk farkı, ayak parmaklarında güzelleşmeyen yaralar üzere belirtiler görüldüğünde damar tıkanıklığı istikametinde hasta tetkik edilmeli ve tedavisi planlanmalıdır. Akut DVT tedavisinde çoklukla pıhtı çözücü ve stabilize edici ilaçlar ve bacaklara basınç uygulayan çoraplar kullanılır.
– Plebit yüzeysel venin şişmesi ve inflamasyonu ile görülür. Bu inflamasyon kan pıhtısı oluşumuna dolayısı ile DVT gelişmesine neden olabilir.
Hangi testler yapılmalıdır?
Öncelikle şu anki genel sıhhat durumunuz eski hastalıklarınız ve semptomlarınız ile ilgili olarak hekiminizle konuşmalısınız. Daha sonra, hekiminiz bir fizik muayene yapacaktır. Hekiminiz bacağınızdaki kan basıncını, bacak etrafını ölçebilir. varislerinizi denetim edebilir. kronik venöz yetmezlik teşhisini doğrulamak için duplex ultrason yahut venogram isteyebilir.
Doppler ultrason ağrısız bir uygulamadır insanın duyamayacağı ses dalgaları kullanılır. Doppler ultrason hekiminizin kan akım suratını ve venlerin yapısını görmesini sağlar.
Venogram hekiminizin venlerin anatomisini görmesini sağlayan bir röntgen tekniğidir. Bu test sırasında, hekiminiz iğne ile damarlarınızın sinemada görülmesini sağlayacak kontrast bir boya verir,
Kronik venöz yetmezlik tedavisi?
Kronik venöz yetmezlik önemli bir sıhhat riski olarak kabul edilmez. Hekiminiz daha çok ağrı ve başka hasta şikayetlerine odaklanır.
Medikal Tedavi
Tekrarlayıcı tromboz riski varsa hayat uzunluğu pıhtılaşmayı engelleyici ilaç tedavisi gereklidir. Venöz tonusu sağlayan ve ödemi azaltan ilaçların uygulanması belirtilerde düzelme sağlamakla birlikte altta yatan nedeni düzeltmez. Hafif kronik venöz yetmezlik durumlarında, hekiminiz kompresyon bandaj önerebilir. Kompresyon çorabı ve elastik bandajlarla venin sıkıştırılması ve kanın geri kaçmasını önlemek için yapılır. Bu halde, kompresyon çorabı sıklıkla deri hassasiyetinin de düzelmesini de sağlar ve berbatlaşmasını maniler. Hayatınızın geri kalan periyodunda her gün kompresyon çorapları giymeniz gerekebilir.
Venlerdeki basıncı azaltmak için vakit zaman bacaklarınızı kaldırarak ve uzun müddet hareketsiz ayakta kalmayarak bacak şişmesini ve başka belirtileri önleyebilirsiniz. Uzun müddet ayakta kalmak zorunda olduğunuzda bacak kaslarınızı orta sıra kasarak kan akımının devamını sağlamalısınız. Birebir vakitte ülkü beden kilonuzu koruyarak ya da fazla kilonuz varsa onları vererek kronik venöz yetmezlik belirtilerin düzelmesini sağlayabilirsiniz.
Daha önemli kronik venöz yetmezlik olayları cerrahi formüllerle tedavi edilebilir. kronik venöz yetmezlik olan insanların %10 dan daha azında sorunları çözmek için cerrahiye gerek duyulur.
Cerrahi Tedavi
Daha büyük sorunlarda, cerrahınız üst uyluk bölgesinde ortaya çıkan kronik venöz yetmezliği tedavi etmek için bypass operasyonu uygulayabilir . Örneğin, cerrahınız graft denen öbür yerden çıkarılmış yahut yapay bir damarı kullanarak kronik venöz yetmezlik tarafından etkilenmiş damara kan akımına yardımcı olmak için bağlayabilir. Bir çok cerrah ufak bir kesi ile bunu yapabilir. Ufak bir DVT riski ve kesi yerinden enfeksiyon riski olsa da çoklukla bacak damarlarında yapılan bu bypass operasyonu inançlıdır. Tekrar de hekiminiz bu süreci sadece çok önemli durumlarda önerecektir.
Bazı durumlarda cerrah toplardamar içindeki kapakçıkların tamirini gerekli görebilir.Kapak tamirinde, cerrahınız kapak işlevlerini düzeltmek için ven içindeki kapakları kısaltabilir. Cildinizde ufak bir kesi yaptıktan sonra cerrahınız etkilenen damara kesi yapar. Cerrahınız daha sonra kapakları kıvırır. Etkilenmiş damarın etrafına damar duvarına destekleyen bir manşon yerleştirebilir böylelikle kapak işlevlerinin devamı sağlayabilir.
Kalp Damar Cerrahınız, durumunuza nazaran sizin en uygun tedaviyi seçmenize yardımcı olacaktır.