AORT DAMARI YIRTILMASI NEDİR?
Her gün tahminen yüksek tansiyon hastalarının ¼ ünde vefat nedeni ortasında olan aort damarı yırtılması (diseksiyon) ani mevt nedeni olabileceği üzere habersiz yaşanabilir ve genel tarama testlerinde ortaya çıkabilir. Ekseriyetle farkında olmadığımız bu saatli bombanın ne vakit patlayabileceğini bilmek zordur. Maalesef medyatik bir sanatkarın başına gelen bu türlü üzücü bir olay sonucu bu güç ve ölümcül hastalığı öğrendik. Aslında yüksek tansiyonu olan, 50 yaş üzeri,sigara içen, kilolu her insanın kesinlikle en az 2 yılda bir bilgisayarlı tomografik angiografi yaptırması yahut en azından ekokardiyografi çektirmeleri gerekir. Zira bu yırtılma öncesi damarın genişlemesi haberci olabilir. Bu da yırtılma başlamadan ameliyat olmak demektir ve riski düşüktür.
AORT DAMARI YIRTILMASI NASIL OLUR?
Aort yırtılması iki formda olur. Aort denen ve kalpten çıkıp tüm bedene kan taşıyan damarın duvarları ortasında oluşan ama damar dışına patlamayan yırtık ki bu durum acil ameliyat gerektirir. Bir başkası formu ise aort ana damarının duvarının büsbütün patlayarak, kanın dışarı(göğüs içine, karın içine) çıkmasıdır. Bu durumda hastaneye dahi yetişilemez, vefat ani olur. Bu nedenle birçok vakit vefat nedeni de bilinmez ve kalp krizi üzere kıymetlendirilir. Bunu lakin ön tetkiklerle fark edebiliriz ve patlamadan ameliyata alırız. Natürel ki aktüel olan ve hastaneye yetişebilen tip birinci söylediğimiz yani aort damarının duvarları ortası yırtık. Olay aslında yemek yerken boğaza takılan lokma üzere görünse de altta yatan bilinmeyen yahut daha evvel teşhis edilmiş yüksek tansiyon kesinlikle mevcuttur. Yemek yerken yapılan öksürme neden değil, asıl neden boğaza takılan yabancı cismin yarattığı panik ve beraberinde tansiyonun çok yükselmesidir. Hasebiyle olay tansiyonun yükselebileceği rastgele diğer bir durumda da oluşabilirdi.
TEŞHİS İÇİN VAKİT KAYBETMEMEK GEREK
Bu tip yırtıklarda çoğunlukla hastaneye yetişebilinir. Teşhis için vakit kaybetmemek çok kıymetlidir. Ameliyatın riski yırtığın yerine, büyüklüğüne nazaran artar. Bilhassa aort damarı çıkışından şah damarını içine alan bölgeye gidiyorsa risk yüksektir hele ki karın içine böbrek damarlarını da içine alacak bölgeye kadar inerse ameliyatın riski en yüksek düzeydedir. 45 yaş üstü, sigara içenler, yüksek tansiyon hastaları, şeker hastaları, kalp hastaları denetim muayenelerini kesinlikle yaptırmalılar.
