1950’lerden günümüze kadar süratli bir gelişme gösteren toplumlarda, kalp ve damar hastalıkları kaynaklı vefat oranları giderek azalmaktadır. Zira geliştirilmiş araştırma yolları sayesinde erken teşhis ve tedavi imkanının artmış olması -modern toplumlardaki risk faktörleri artsa da- halkın ziyanlı etkenlerden uzaklaşmasındaki bilinçlenmede ehemmiyet taşımaktadır.
Kalp ve damar hastalıklarıyla, günümüzde doğumsal ve sonradan edinme olmak üzere iki halde karşılaşmaktayız. Doğumsal olanları öncelikle anne ve babanın genetik faktörleri ile ilgilidir.
Genetik faktörlerin en kıymetli kısmını annenin hamilelik periyodunda geçirmiş olduğuzararlı tesirler içerir. Bu ziyanlı tesirlerin başında denetimsiz ilaç kullanmak, röntgen ışını almakve birtakım ateşli hastalıkları geçirmek gelir. Sonradan edinme formu ise, kalp ve damar hastalıkları risk faktörlerinin birikimi ile karşımıza çıkar. Bu risk faktörleri kişiyi, anne karnından başlamak üzeretüm ömrü boyunca tesirler. Sonuç olarak damar sertliğine aday bireyler kilo alarak gelişmeye başlar ve yüksek tansiyon sahibi olurlar. Bu da bedenin pompası olan kalbi zorlar. Kalbin iş yükünü artırır.
Tıpkı vakitte koroner damarlarda sertleşir. Bu sertleşme sonucu koroner damarların yapısı bozulur ve damarlarda tıkanıklıklar başlar. Koroner yetersizliği gelişmiş olan bir kalpte iş yükü artışı devam ederse sonuç kalp krizidir.
Bu kadar değerli olan risk faktörleri nelerdir?
· Stres
· Kanda yüksek yağ düzeyi
· Yüksek tansiyon
· Şeker hastalığı
· Yaş
· Cinsiyet
· Alkol
· Şişmanlık
· Genel faktörler
· Kan fibrinojen seviyelerinin yüksekliği
· Hareket azlığı
· Hava kirliliği
İşte bu risk faktörlerinin birkaçı bir ortaya gelince kalp krizi geçirme mümkünlüğü artıyor. Kollayıcı hekimlik kısmındaki gelişmeler arttıkça beşerler bu risk faktörlerinden daha şuurlu bir biçimde haberdar olacaklar ve insanların bu hastalığa yakalanma yüzdeleri azalacaktır.
- Teşhis ve tedavi:
Günümüzde gerek doğumsal gerekse edinsel kalp hastalıklarının teşhisi konusundaki ilerlemeler ve bunların tedavisi muvaffakiyet ile sürdürülmektedir. Bu ilerlemeler sonucunda artık bebek doğmadan evvel kalp hastası olup olmadığı anlaşılır hale gelmiştir. Gebeliğin beşinci ayından itibaren fetal ekokardiyografi ile bebeğin kalbi görüntülenebilmektedir. Doğumdan çabucak sonra yapılan muayene ve incelemelerin rutin hale getirilmesi ile bu cins doğumsal anomalileler derhal tespit edilebilemektedir. Acil müdahale gerekiyorsa, hasta 1 günlük bile olsa derhal ameliyat edilebilmektedir. Birebir vakitte kalbin damar ve kapak sistemlerindeki hastalıklarda da teşhis ve ameliyat yaklaşımları modernize hale getirilmiştir.
